FITIR SADAKASI 2
Fıtır Zekâti'nın Farz Olmasının Şartı 2
Mükellefin,
Fıtır Sadakasını Vermekle
Yükümlü Olduğu Kimseler 2
Fıtır Sadakasının Cinsi ve Miktarı 2
Fıtır
Sadakasının Vakti 2
Fıtır sadakası, maldan belH bir
miktarın verilmesidir. Fıtır sadakasının verilme
vakti, Ramazan'ın son günü güneş battıktan sonra başlar. Her mükellefin
kendisinin ve nafakası kendine vacib olan kimselerin fitrelerini
vermesi vacib'dir. Hz.
Peygamber, Ramazan'ın farz olduğu hicretin ikinci senesinde fıtır
sadakası verilmesini emretmiştir. Fıtır sadakasının vacib olduğunun delili, İbn
Ömer'in rivayet ettiği şu hadîstir: 'Hz. Peygamber
Ramazan'da, fıtır zekâtını hür, köle, erkek, kadın
her müslümana hurmadan yahut arpadan 1 sâ olarak farz kıldı'.
Fıtır Zekâti'nın Farz Olmasının Şartı
Fıtır Zekâtı, üç
şartla farz olur:
1. Müslüman olmakla.
Fıtır sadakası kâfir'e, dünyada cezayı gerektirecek şekilde
vacib değildir. Bu hususta İbn
Ömer'den rivayet edilen hadîs daha önce geçmişti.
2. Ramazan'ın son gününde güneşin batmasıyla.
Bu bakımdan Ramazan'ın
son günü güneş battıktan sonra ölen bir kimseye fıtır
sadakası vacib olur. İster fıtır
sadakası vermeye imkân bulsun, ister bulmadan ölmüş olsun farketmez.
Fakat güneş battıktan sonra dünyaya gelen çocuk için fıtır
sadakası vacib olmaz. Ramazan'ın son günü güneş
batmadan önce ölen kimseye de vacib olmaz. Fakat
güneş batmadan doğan çocuk için fıtır sadakası vacib olur.
3. Kişinin hem kendisine, hem de çoluk-çocuğuna
bayram günü ve gecesinde yetecek kadar yiyecek bulunmasıyla.
Kendisine ve
çoluk-çocuğuna bayram günü ve gecesinde yetecek kadar nafakası olmayan kimseye fıtır sadakası vacib olmaz.
Mükellefin, Fıtır
Sadakasını Vermekle Yükümlü
Olduğu Kimseler
Sözü geçen üç şartı
haiz olan herkese, kendisi ve nafakası kendisine vacib
olan babası, annesi, dedeleri, nineleri, çocukları ve eşi için fıtır sadakası vermek vacib'dir.
Fakat kişinin baliğ olup çalışmaya gücü olan çocuğu için fıtır
sadakası vermesi vacib değildir. Nafakasını
karşılamakla yükümlü olmadığı akrabası için de fıtır
sadakası vermesi vacib değildir. Kişinin malı,
nafakası kendisine vacib olan kişilerin sadakasını
vermeye yetecek kadar değilse önce kendisinin, sonra eşinin, sonra küçük
çocuğunun, sonra babasının, sonra annesinin, sonra çalışmaktan aciz olan büyük
oğlunun fıtır sadakasını vermelidir,
Fıtır Sadakasının Cinsi ve Miktarı
Fıtır sadakasının, en çok yenen gıdalardan verilmesi
gerekir. Ancak bugün bu meselede İmam Ebu Hanife'nin mezhebini taklid
etmekte bir sakınca yoktur. Ebu Hanife'nin
mezhebine uyarak gıda yerine, gıdanın bedelini para olarak vermek daha
kolaydır. Ayrıca gıdanın bedelini vermek fakirler için buğday vermekten daha
yararlıdır ve umulan hedefin tahakkukuna daha yakındır.
Fıtır
Sadakasının Vakti
Fıtır sadakasının vacib oluş
vakti, daha önce söylediğimiz gibi Ramazan'm son
günü güneşin .batışıyla
başlar. Fıtır sadakasını çıkarmanın caiz
olduğu vakit ise
Ramazan'ın başından başlayıp bayramın birinci günü güneş
batışıyla sona erer. Fitreyi, bayramın birinci günü sabah namazıyla, Bayram
namazı arasında vermek sünnettir. Çünkü daha önce naklettiğimiz İbn Ömer hadîsi buna delâlet ettiği gibi, 'Halk Bayram
namazına çıkmadan önce fıtır sadakasını verin' hadîsi
de buna delâlet etmektedir.
Fıtır sadakasının, bayram gününün sonuna tehir edilmesi
mekruhtur. Eğer bayram günü verilmezse günahkâr olunur ve kaza edilmesi
gerekir.