Kur'an-I Kerimi Tanıyalım                       

On Dördüncü Cüzün Özeti

1. On dördüncü cüzde iki tane Sûre vardır. Hicr Sûresi ve Nahl Sûresi

2. Hicr Suresi Mekke döneminde inmiştir. 99 âyettir. Sûre, adını 80. âyette geçen “Hicr” kelimesinden almıştır. Hicr, Medine’nin kuzeyinde vaktiyle Semûd kavminin yaşadığı bir yerin adıdır. Sûrede başlıca Allah’ın birliği, peygamberlik, öldükten sonra dirilme ve hesap konuları; peygamberlerin, çeşitli zamanlarda azgınlara ve inkârcılara karşı verdikleri mücadeleler çerçevesinde ele alınmaktadır. Bu sûrede ayrıca ilâhî kitapların kendisiyle kemale erdiği Kur’an’ın, her türlü tahriften korunacağı hükmü de yer almaktadır.

Sûrenin ilk konusu Kur’an, vahiy ve peygamberliktir. Daha sonra insanın beden ve ruh varlığının yaratılış süreci ile İblîs’in Allah’tan gelen secde buyruğuna uymaması anlatılır. İyilerin uhrevî mükâfatları, Allah’ın rahmetinin genişliği; Hz. İbrâhim ve Lût ile Eyke halkı ve Hicr halkıyla ilgili kısa bilgiler, Hz. Peygamber’e ve müminlere verilen müjdeler, inkârcılara yapılan uyarılar sûrenin belli başlı konularıdır.

3. 1-25 ayetler arasında Kuran’ın Allah tarafından indirilmiş olduğu ve Allah tarafından korunacağı anlatılır. Müşriklerin, inanmak istemeyenlerin hakikatı gözleriyle dahi görseler inanmayacakları da vurgulanır.

4. 26-48 ayetler arasında insanın yaratılış kıssası anlatılır. İblis’in Adem’e saygı secdesi yapmadığı, bundan dolayı lanete uğradığı, ona

اِنَّ عِبَادٖي لَيْسَ لَكَ عَلَيْهِمْ سُلْطَانٌ اِلَّا مَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْغَاوٖينَ

İhlâslı insanlar hariç herkesin uyacağı ama ceza olarak da

وَاِنَّ جَهَنَّمَ لَمَوْعِدُهُمْ اَجْمَعٖينَۙ

 Cehenneme girecekleri özellikle vurgulanır.

5. 49-77 ayetler arasında ise Hazreti İbrahim’e gelen meleklerden bahsedilir. Bu melekler insan suretinde gelirler. Hazreti ibrahim bunların melek olduğunu bilmediği için onlara etli bir yemek yapar. Sofrayı kurar. Melekler yemek için ellerini sofraya uzatmazlar. Hazreti ibrahim onların melek olduğunu anlar ve korkar. Onlar ise korkmaması gerektiğini söylerler. Lut’un halkını helak etmek için görevli melekler olduklarını söylerler. Ve oradan da Lut peygamberin yanına giderler. Ayetlerin devamında Lut’un yanına gittiklerini onunla konuştukları, sabah erkenden şehri terk etmesi gerektiğini söylerler. Lut ve iman eden bazıları şehri gizlice terk ederler. Lut’un karısı da iman etmediği için o da azaptan nasibini alır.

6. 78-90 ayetleri arasındaki ise Sûrenin de ismi olan Hicr halkının azap edilmesinden bahsedilir. Hazreti peygambere,

وَلَقَدْ اٰتَيْنَاكَ سَبْعاً مِنَ الْمَثَانٖي وَالْقُرْاٰنَ الْعَظٖيمَ

“Kuşkusuz sana tekrar tekrar okunandan (âyetlerden) yedisini ve yüce Kur’an’ı verdik.”buyururken. yine bunlar için (Hicr halkına verilen azaptan)

وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِلْمُؤْمِنٖينَ

Üzülmeye değmeyeceği uyarısı yapılır.

7. 91-99 ayetleri arasında Kuran’ı bölük pörçük yapanlara yani birazını kabul edip birazını kabul etmeyenlere hesap sorulacağı anlatılır. Son nefesini verinceye kadar

وَاعْبُدْ رَبَّكَ حَتّٰى يَأْتِيَكَ الْيَقٖينُ

Rabbine ibadet et, denilerek Sûre biter.

    Nahl Sûresi Mekke döneminde inmiştir. 128 âyettir. Sûre, adını 68. âyette geçen “en-Nahl” kelimesinden almıştır. Sûrede başlıca, kâinatta Allah’ın varlığını ve birliğini gösteren deliller, vahiy, öldükten sonra dirilme gibi konular yer almaktadır.

Sûrede ulûhiyyet, vahiy, öldükten sonra dirilme ve Allah’ın huzurunda hesap verme gibi dinin temel konuları ele alınmakta; ardından göklerde ve yerde Allah’ın mutlak kudretinin delilleri gösterilmekte, daha sonra O’nun nimetlerini görüp takdir etmemenin, şükretmemenin sonuçları hatırlatılarak bu hususta insanlar uyarılmakta; adalet, ihsan, sözünde durma, yemin, haram ve helâller, tövbe gibi dinî-ahlâkî konular üzerinde durulmakta; ayrıca Hz. Peygamber’e Allah yoluna davetin yöntemi hatırlatılarak adaletli, sabırlı olması istenmektedir.

8. Nahl bal arısı demektir. 68. Âyette

وَاَوْحٰى رَبُّكَ اِلَى النَّحْلِ اَنِ اتَّخِذٖي مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتاً وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا يَعْرِشُونَۙ

 Bal arısına bal yapma görevi verildiği geçer. Sûre bu isimle meşhur olmuştur.

9. 1-22 ayetleri arasında Allah teâlânın yarattığı canlılardan söz edilir. Değişik türde canlıların insanın hizmetine verildiği vurgulanır. Ayrıca suların da Allah’ın izniyle bulutlardan geldiği, göklerin ve yerin üstünde bulunan herşeyin insanın hizmetine verildiği de anlatılır. Deniz ürünlerine vurgu yapılır ve sonrasında bunları Allah yarattı ama Allah yerine koyduğunuz tanrılar hiç bir şey yaratmadı denilerek tevhide vurgu yapılır.

10.  25. Ayette ise

لِيَحْمِلُٓوا اَوْزَارَهُمْ كَامِلَةً يَوْمَ الْقِيٰمَةِۙ وَمِنْ اَوْزَارِ الَّذٖينَ يُضِلُّونَهُمْ بِغَيْرِ عِلْمٍؕ اَلَا سَٓاءَ مَا يَزِرُونَࣖ

Bazı insanların hem kendi günahlarının hem de başkasının da günahına ortak olacağı, iyilerin canını almakla görevli rahmet meleklerini, kötülerin canını almakla görevli azap meleklerinin olduğu anlatılır.

11. 35-64 ayetler arasında müşriklerin bazı davranışlarına değinilir. Onların yanlış yolda oldukları, bir ilah varken birden fazlasına hangi akılla inandıklarına taaccüp edilir.

12. 65-72 ayetlerde Allah teâlâ verdiği bazı nimetlerden söz eder. Yağmur, bal, değişik türde canlılar, evlat, torun gibi nimetler bahsedilir.

13. 73-77 ayetler arasında Allah teâlâ örnekler vererek doğru yolda olan ile yanlış yolda olanların bir olmadığını anlatır.

14. 78-89 ayetler arasında Allah teâlâ verdiği başka nimetlerden söz eder. Bir bebeğin öğrenme kabiliyeti, kuşların uçması, evlerden, yün nimetinden ve benzeri nimetlerden söz edilir. Kafirlerin bu nimetleri görmezden geldiği anlatılır.

15. 90-100 ayetler arasında ise Allah teâlâ verdiği nimetlere karşılık insanlardan istediklerini açıklar. Adil olun, iyi davranın, yakın akrabaya yardım edin. Fuhuştan uzak durun. Sözlerinizi yerine getirin. Allah’ın âyetlerini ucuz değerlere değiştirmeyin vb.

16. 101-110 ayetler arasında Kuran’ın Allah’ın izniyle indiği, değiştirmek sadece onun elindedir. İnançsızların Kuran’ın ilahi değil de beşeri bir kitap olduğunu iddia etmeleri, imamı olduğu halde baskı gören ve kalbi imanla dolu olanların ağızlarından çıkan sözlerin imanlarına zarar vermeyeceği anlatılır.

17. 111-119 ayetler arasında Allah’ın verdiği nimetlere karşılık nankör olan toplumların azap göreceği, Allah’ın bu kadar nimet vermesinin yanı sıra

اِنَّمَا حَرَّمَ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةَ وَالدَّمَ وَلَحْمَ الْخِنْزٖيرِ وَمَٓا اُهِلَّ لِغَيْرِ اللّٰهِ بِهٖۚ فَمَنِ اضْطُرَّ غَيْرَ بَاغٍ وَلَا عَادٍ فَاِنَّ اللّٰهَ غَفُورٌ رَحٖيمٌ

 Domuz gibi, kan gibi, leş gibi şeyleri de haram kıldığı anlatılır.

18. 120-128 âyetler arasında ise Hazreti İbrahim’in tek başına bir ümmet olduğu, zira her nimete karşılık şükreden biri olduğu anlatılır. Ayrıca

اُدْعُ اِلٰى سَبٖيلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتٖي هِيَ اَحْسَنُؕ اِنَّ رَبَّكَ هُوَ اَعْلَمُ بِمَنْ ضَلَّ عَنْ سَبٖيلِهٖ وَهُوَ اَعْلَمُ بِالْمُهْتَدٖينَ

Rabbin yoluna hikmetle, güzel öğütler ile çağrılması gerektiğinde de vurgulanır. Sabır ve takva tavsiye edilerek Sûre ve cüz biter.