Tilâvet secdesinin
sebebi, secde âyetinin okunmasıdır. (Bu yeti) okuyanların ve duyanların tilâvet
secdesi yapmaları gerekir, iözün doğrusu (duyanların
da secde edeceği)dir. (Secde âyeti) na-aaz dışında okunması halinde
hemen secde etmek şart değildir. fVncak) tehir
edilmesi tenzîhen mekruhtur. Farsça (tercümesini) Le olsa secde âyetini okuyan bir kimseye secde etmek
vaciptir, ayetteki secde kelimesinden bir harfin, kendinden önceki veya onraki kelimeyle birlikte okunması secde âyetinin tamamının
ıkunması gibidir. Doğrusu da budur.
Secde âyetlerinin
sayısı on dörttür ki bunlar, A'râf, Ra'd, İsrâ, Meryem, Hac, Furkan, Nemi, Secde, Sâd, Fussilet, , İnşikak ve Alak sûrelerinde bulunmaktadır.
Dinlemek maksadıyla
olmasa bile tilâvet secdesini duyanların secde etmeleri vaciptir. Ancak hayızh ve lohusa olanlara Üvâcip olmadığı gibi, secde âyetini imama uymuş bir başka
kimseden duyan) imam ve cemaata (da vacip değildir.
İmam ve cemaatın secde âyetini) imama uymuş olmayan
kimselerden duymaları ha-
Tilâvet, okumak
demektir. Tilâvet secdesinin doğru olabilmesi için üç şart gereklidir:
Bunlardan birisi) cünüp, hayızlı, lohusa,
abdestsiz olmamak ve pislikten uzak bulunmaktır. Bir
özür söz konusu değilse tilâvet secdesi için teyemmüm edilmez. (Geri kalan
şartlar ise) kıbleye dönmek ve avret mahallini kapatmaktır. Tilâvet secdesinin
rüknü, alnı yere koymaktan ibarettir; hükmü ise şöyle izah edilebilir: Eğer
secde âyeti namazda okunmuşsa hemen secde etmek vaciptir. Namaz dışında
okunması hâlinde ise hemen yapılması şartı yoktur.
namazdan sonra secde ederler. Namaz içinde
secde etmeleı tâ. gelmez, (ancak yaptıkları bu secde)
namazlarını bozmaz. Açı fâyete göre (de bu böyle)dir.
Manası anlaşıldığı
takdirde (secde âyetinin) Farsça (tercümesini duymakla (da secde etmek) vacip
olur ki itimada şayan an da budur. (Ancak secde âyetinin) uyumakta olan
birinden ve îliden duyulması halinde vacip olup
olmayacağı hususunda ihti vardır... (Secde âyetinin)
kuşlardan duyulması ve aks-i seda arak
yansıması halinde ise secde etmek vacip olmaz.
Namaz içinde (eda
edilecekse) namazın rükû ve secdesinden yrı olarak
bir rükû veya bir secdeyle edâ edilir. (Namazda okuyan) secde âyetinden sonra
ikiden fazla âyet okumadan tilâvet ecdesine de niyet
edilerek yapılan namaz rükûsu ve niyet edil-aese bile
namaz için yapılan secde tilâvet secdesi yerine geçer, secde âyetini, kendisine
uymadığı bir imamdan işiten yahut imamın secde âyetini okuduğu rek'attan) başka bir rek'atta imana
uyan kimse (tilâvet secdesini) namaz hâricinde yapar. (Bu konudaki en açık (ve
kuvvetli görüş) de budur. İmam tilâvet secdesini yapmadan evvel kendisine uyanlar,
imamla birlikte secde ederer. Secde âyetinin okunduğu
rek'atta imam tilâvet secdesini yapaktan sonra
kendisine uyanlar, tilâvet secdesine hükmen yetişmiş sayılacaklarından secde
etmeleri gerekmez ve (artık) namaz içinde râcip olan
bu secde, namaz dışında kaza edilmez. Eğer (bir kimse) 3ecde âyetini namaz
dışında okumuş, secde etmiş, sonra namazda [aynı âyeti) bir daha okumuşsa bunun
için de ayrıca secde eder; (ama namaz dışında okuduğu âyet için) daha önce secde
etmeyen bir kimse, bir secde âyetim iki ayrı yerde değil de aynı yerde
tekrarlamış gibi (kabul edileceğinden, her iki secde âyeti için) namaz
dahilinde yapacağı tek secde yeterli olur. Açık (ve kuvvetli) rivayete göre de
bu böyledir.
Dokuma ipini yere veya
duvara çakılmış kazıklara geçirmek üzere de olsa, bulunulan bir yerden bir
başka yere intikal etmeklir (ağaç) dalından diğerine geçmekle, ırmakta veya büyük bir azda yüzmekle (mekân ve)
yer değiştirilmiş sayılır. (Diğer işler içerisinde) en doğrusu budur.
Evin (odalarından
birinin, yahut) büyük de olsa caminin bir ından diğer tarafına geçmekle
ve geminin yürümesiyle yerleştirilmiş olmayacağı gibi, (secde âyetinin
yeri) bir rek'at içerisinde [ ı iki rek'atta tekrarlanmasıyla da değişmiş olmaz. (Öte yandan)
bir i um su (içmek)le, iki lokma (yemek yemek)le, iki adım yürümekle,
(bir ı) yaslanmakla, oturup kalkmakla, (secde âyetinin okunduğu yerde) inmekle ve üzerinde namaz kıldığı hayvanın
yürümesiyle de yer iştirilmiş olmaz.
Yerini değiştiren bir
kimsenin, secde âyetini (yer değiştirmeksizin) ı mahalde okuyan birinden bu
âyeti her duyuşunda secde etmesi ip olur. Aksine, bir mahalde farklı
okuyuculardan secde âyeti duyan kimsenin mükerrer secde etmesi gerekmez.
Doğrusu da budur.
Bir sûreyi okuyup
yalnızca secde âyetini bırakmak mekruh; bunun
i, (yani bir sûreden yalnızca secde âyetini okumak) ise mekruh İldir. Ancak bu
âyete bir veya daha fazla âyet ilâve etmek menduptur.
(Öte yandan secde
âyetine) hazırlıklı olmayanlarfı düşünerek) bu iti
gizli okumak, (oturduğu yerde okuyanların) ayağa kalktıktan sonra de yapmaları,
(secde âyetini) duyan kimse (secde ettiği zaman) bu | iti okuyup secde eden
kimseden evvel başını kaldırmaması (da aynı | dlde) menduptur. (Bu bakımdan secde âyetini) okuyanın öne geçmesi,, yanların da saf bağlamaları (kendilerine) emrolunmaz, aksine nasıl | lunuyorlarsa
o halde secde ederler.
Tilâvet secdesinin
sıhhatinin (doğru olabilmesinin) şartlaı l, iftitah tekbiri hariç, tıpkı namazın sıhhatinin şartlan
gibidir.
Tilâvet secdesi, iki
tekbir ileki bunlar sünnettir- bir sec| iden ibarettir. (Tilâvet secdesinin) tekbirinde el
kaldırılmaz, (b scde için) teşehhüde oturulmaz, selâm
verilmez.
Şükür secdesi İmam A'zam'a göre mekruh olup herhangi bir îvabı
yoktur, yapılmaması daha iyidir. Sahibeyn (İmam Yusuf
ve tuhammed) ise şükür secdesinin bir kurbet (bir yakınlık) Lduğunu ve
sevabı bulunduğunu söylemişlerdir.
Şükür secdesi de tıpkı
tilâvet secdesi gibi yapılır.
İmam Nesefî, el-Kâft adlı
eserinde şöyle diyor:
"Kim bütün secde
âyetlerini tek bir mecliste okur da her biri çin ayrı
ayrı secde ederse; Allah Teâlâ,
onun gözünde büyüttüğü nemli sıkıntılar(ı ve başındaki önemli belâları
kaldırmaya yetişir pe bunlar)a kâfidir."
Tilâvet secdesi nedir,
kimlere vaciptir?
Tilâvet secdesinin
hemen yapılması hangi hallerde vaciptir, hangi hallerde he-ı
yapılması gerekmez. (Secde âyetindeki) secde kelimesini okumak, ne zaman :in
tamamını okumak gibidir?
Kaç tane secde âyeti
olduğunu söyleyiniz. Hac sûresinde secde âyeti bir tane /oksa iki tane midir,
açıklayınız.
Tilâvet secdesinin
sıhhatinin (doğru olabilmesinin) şartlan nedir? Teyemmümle ret secdesi
yapılabilir mi? Tilâvet secdesinin rüknü nedir ve duydukları halde ken-rine tilâvet secdesi vacip
olmayanlar kimlerdir?
İmam veya cemaat,
secde âyetini bir başka imamdan veya namaz dışında ol nden
duymaları halinde ne yaparlar?
Namazın rükûu veya
secdesi, tilâvet secdesi yerine geçer mi? Tilâvet secdesi ine geçmeleri yönünden rükû ile secde arasında herhangi bir
fark var mıdır?
İmam secde âyetini
okuduktan sonra kendisine uyanlar ne yaparlar?
Namaz dışında secde
âyeti okuyan kimse, secde âyetini bir de namaz İçinde ursa ne yapması gerekir?
Hangi hallerde (mekân ve )meclis değiştirilmiş olur, hangî Herde olmaz?
Meclisin değişmesi ne gibi sonuçlar doğurur. Tilâvet secdesinda|
andup olan şey nedir ve tilâvet secdesi nasıl
yapılır?
Kur'an okuyan kimsenin secde sûrelerinden birini okuyup
yalnızca secde 'etini bırakması uygun olur mu? Bunu yapan kimse, diğer âyetleri
okumayıp sadecede âyetini okuyan kimseyle aynı mı
değerlendirilir? Secde âyetinin okunması âvet
secdesinin yapılışında mendup olan şey nedir?
Şükür secdesi ve bunun
mahiyeti nedir?