ـ1ـ عن ابن عمر رضِىَ
اللّهُ عنهُما قال: ]سَمِعْتُ رسولَ اللّهِ # يقولُ: مَنْ بَاعَ، وفي رواية:
مَنْ ابْتَاعَ نَخًْ قدْ أُبَّرَتْ فَثَمَرُهَا لِلْبَائِعِ إَّ أنْ يَشْتَرِطَ
الْمُبْتَاعُ، وَمنِ ابْتَاعَ عبداً فَمَالُهُ لِلَّذِى بَاعَهُ إَّ أنْ
يَشْتَرِطَ الْمُبْتَاعُ[. أخرجه الستة. »والتأبيرچ التقليح .
1. (388)-
İbnu Ömer (radıyallahu anhüma) anlatıyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtu
vesselâm)'in şöyle sölediğini işittim:
"Kim döllemesi yapılmış bir hurmalık satarsa
(bir başka rivayette satın alırsa) bunun meyvesi satana aittir.
Satın alan kendisinin olacak diye şart koşmuşsa o hâric (bu durumda meyve
müşterinindir). Kim de bir köle satarsa, kölenin malı satanındır, burda da
satın alan "benim olacak" diye şart koşmuşsa o hâriç, bu takdirde kölenin
malı varsa müşterinin olur."
ـ2ـ وعن حابر رضِىَ
اللّهُ عنهُ قال: ]قالَ رسُولُ اللّهِ #: إنْ بِعْتَ مِنْ أخِيكَ تَمْراً
فَأصَابَتْهُ جَائِحةٌ فََ يَحِلُّ لَكَ أنْ تَأْخُذَ مِنْهُ شَيْئاً، بِمَ
تَأْخُذُ مَالَ أخِيكَ بِغَيْرِ حَقٍّ[. أخرجه مسلم وأبو داود والنسائى.وفي
رواية: أمر رسول اللّه #: بِوَضْعِ الجَوَائِحِ.كتاب البخل وذم المال
2. (389)-
Hz. Câbir (radıyallahu anh) anlatıyor: "Hz. Peygamber (aleyhissalâtu
vesselâm) buyurdular ki:
"Bir din kardeşine yemiş satsan sonra da buna
bir âfet gelse, ondan bir şey alman sana helâl olmaz. Kardeşinin malını
hakkın olmadığı halde nasıl alırsın?"
Bir başka rivayette: Resûlullah (aleyhissalâtu
vesselâm) âfetle gelen zararın hesaptan düşülmesini emretti" demiştir.
AÇIKLAMA:
Satılan meyve henüz müşteri tarafınan ağaçtan
toplanmadan dolu, fırtına, çekirge, susuzluk gibi insan dahli bulunmayan bir
âfete mâruz kalarak zarara uğrarsa bunun zararı satıcıya mı aittir, satın
alana mı? şeklinde âlimler farklı görüşlere sahiptir.
1-
Mâlikîler toplanmayan malın satıcının garantisinde olduğu kanaatindedir.
2-
Ahmed İbnu Hanbel: "Gelen zarar üçte birden azsa müşteri çeker, fazla ise
satıcı" der. Zararın miktarı hususunda ihtilaf edilirse satıcının sözü
esastır.
3-
İmam-ı Âzam ve Şâfiî hazretleri ve Zâhirîler "Müşteri teslim almışsa,
afetle gelen zararın tamamı müşteriye aittir, teslim almadan önce gelirse
satıcıya aittir"derler. Teslimden maksad müşteri ile malın başbaşa
kalmasıdır.