Fetva Konuları
TAHÂRET/TEMİZLİK
TEYEMMÜM
100. Hangi durumlarda abdest yerine teyemmüm yapılır?
Teyemmüm, bazı durumlarda abdest ve gusül yerine geçen istisnâî bir uygulama
olup, ancak belli bir mazeretin bulunması hâlinde yapılabilir. Abdest ve gusül
için su bulunmaz veya bulunur da kullanma imkânı olmazsa her ikisi yerine geçmek
üzere teyemmüm yapılır.
Teyemmümün, su bulunmadığında yapılabileceği âyeti kerimelerde açıkça
belirtilmiştir (Nisâ, 4/43; Mâide, 5/6). Teyemmümle ilgili hadisler de su
bulunamadığında teyemmümün yapılabileceği yönündeki Kur’an hükmünü teyit
etmektedir. Nitekim bir kenara çekilip duran, cemaatle namaza iştirak etmeyen
birini gören Resûlullah, “Ey falan! Neden cemaate iştirak etmiyorsun?” diye
sorduğunda adam, “Ey Allah’ın Resulü, cünüp oldum; su da yok” deyince Peygamber
(s.a.s.), “Toprağı kullan, o sana yeterlidir” buyurdular (Buhârî, Teyemmüm, 9).
Teyemmüm şu hâllerde yapılır:
a) Abdest veya gusle yetecek miktarda su bulunamaması,
b) Su bulunduğu hâlde, suya ulaşma imkânının olmaması,
c) Su bulunduğu hâlde, havanın çok soğuk oluşu, banyo yapacak yerin
bulunmayışı gibi engellerle suyu kullanma imkânının bulunmaması,
d) Sağlık açısından suyun kullanılmasının sakıncalı olması,
e) Yıkandığı veya abdest azalarını yıkadığı takdirde hastalanması,
hastalığının artması veya iyileşme süresinin uzaması,
f) Vücudun veya abdest organlarının yarısından fazlasının yara, yanık
vb. sebeplerle yıkanamaması.
Uzuvlarının yarısından azında yara olan bir kimse ise, sağlam olan organlarını
yıkar, yaralı olanları mesh eder. Konu ile ilgili bir rivayette ifade edildiğine
göre, cünüp olan yaralı bir kişiye gusletmesi söylenmiş, o da yıkanmış ve bu
sebeple ölmüştür. Haber Resûlullah’a ulaşınca, “Onu öldürmüşler! Hâlbuki ona,
teyemmümyeterliydi.” (Ebû Dâvûd, Tahâret, 128) buyurmuştur.
|