Fetva Konuları
TAHÂRET/TEMİZLİK
KADINLARA ÖZGÜ HÂLLER
117. Kanaması hiç kesilmeyen bir kadının âdet durumu nedir?
Hanefî mezhebine göre devamlı kanaması olan kadının üç hâli vardır:
1 Bülûğdan (ergenlikten) önce kanaması olan ve bülûğa erdikten sonra da
sürekli kan görmeye devam eden kızın âdeti her aydan on gün, temizliği de yirmi
gün kabul edilir. Yani on günü âdet, yirmi günü de istihâza olarak kabul edilir.
2 Düzenli âdet gördükten sonra devamlı kan gören ve geçmişteki âdetini
hatırlayan kadın (Mu’tâde) ise; daha önceki âdet ve temizlik hâlindeki âdetini
esas alır. Yani önceden beş gün hayız, yirmi gün de temizlik müddeti görüyordu
ise tıpkı bu şekilde devam eder. Dolayısıyla her ayın beş günü âdet, yirmi günü
de temizlik müddeti kabul edilir.
3 Düzenli âdet gördükten sonra devamlı kan gören, ancak geçmişteki
âdetini unutmuş kadına (Mütehayyire) gelince; böyle bir kadının âdetli veya
temiz olduğuna hükmedilmez. Şer’î hükümler konusunda ihtiyatlı davranması
gerekir. Yani mescide giremez, Kur’an okuyamaz, cinsel ilişkiye giremez, her
namaz vakti için gusleder ve namazını kılar (Zeylaî, Tebyin, I, 6263).
Şafii mezhebinde mütehayyire kadının durumuyla ilgili şu bilgiler vardır:
Âdetinin başlangıcını ve kaç gün devam ettiğini unutan bir kadın, kamerî ayın
başından itibaren galip olan âdet süresini (67 gün) bekler, daha sonra gusül
abdestini alarak temizlenmiş sayılır (Ebu Davud, Tahare, 120; Şirbinî,
Muğni’lmuhtâc, I, 181).
Mâlikî mezhebine göre mütehayyire kadın; kokusundan, renginden, katılığının
değişmesinden veya acı duymasından dolayı hayız kanını ayırt edebiliyorsa, o kan
hayız kanı sayılır. Dolayısıyla bu günlerde âdet li, diğer günlerde istihâzalı
kabul edilir (Desûkî, Hâşiye, I, 171).
Hanbelî mezhebine göre mütehayyire kadın; âdetinin hem zamanını, hem de gün
sayısını unutmuş veya âdetinin zamanını hatırladığı hâlde gün sayısını unutmuş
ise âdeti her ay altı veya yedi gün sayılır. Altı gün veya yedi gün olmasını,
kendisinin veya akrabalarının âdetine bakarak zannı galibi (üstün gelen kanaat)
ile tespit eder. Ondan sonraki günlerde istihâzalı kabul edilir. Eğer âdet
günlerinin sayısını hatırlayan fakat zamanını unutmuş bir kadın ise; hicrî her
bir ayın başındaki günleri, âdet günleri kabul eder, diğer günlerde de
istihâzalı olur (İbn Kudâme, eiMuğ nî, I, 403403).
Sonuç olarak; birinci veya ikinci durumdaki kadının hayız veya temizlik
günlerini hesap etmesinde bir zorluk yoktur. Ancak mütehayyire kadının, Hanefî
veya Şâfiî mezhebine göre amel ettiği takdirde hem kendisi, hem de ailesi için
birtakım zorluklar oluşacağı aşikârdır. Bu itibarla böyle bir kadın, Hanbelî
veya Mâlikî mezhebinin görüşü doğrultusunda amel edebilir. Bu kadınlar temizlik
dönemi kabul edilen günlerde özürlü (istihâza) hükümlerine bağlı olarak amel
ederler.
Fıkıh kaynaklarındaki hükümler böyle olmakla birlikte günümüzde bir kanamanın
âdet kanı olup olmadığı hususundaki tereddütlerin giderilmesinde, uzman
doktorların teşhislerinden yararlanılabilir.
|