Fetva Konuları
İMAMET VE CEMAAT
268. Mescidi Haram’da kadınların ve erkeklerin aynı safta namaz kılmaları
caiz midir?
Cemaatle namaz kılınırken, imamın arkasında önce erkekler, sonra erkek çocuklar,
sonra da kadınlar saf tutarlar. Bu düzen Hz. Peygamber tarafından öğretilmiştir
(Müslim, Salât, 132; Ebû Dâvûd, Salât, 99; Tirmizî, Salât, 54; Nesâî, İmâmet,
33; İbn Mâce, İkâmet’usSalat, 52). Söz konusu sıranın erkeklerle kadınlar
arasında gözetilmesi farz, erkeklerle erkek çocuklar arasında gözetilmesi ise
sünnettir (Merğînânî, elHidâye, I, 370; Kâsânî, Bedâî’, I, 159).
Cemaatle kılınan namazlarda erkeklerin, kadınlarla aynı hizada olmalarına
“muhâzâtı nisâ” denir ki, kadının erkeklerle aynı safta yan yana veya erkeklerin
önünde namaza durmasıdır. Cemaatle namazın erkekkadın karışık olarak bu şekilde
kılınması bütün mezheplere göre doğru görülmemiştir. Bununla birlikte söz konusu
durumun erkeklerin namazına tesiri konusunda ihtilaf edilmiştir.
Hanefî mezhebine göre cemaatle kılınan namazda, bir kadın veya ergenlik çağına
gelen ya da yaklaşan bir kız, bir erkeğin önünde veya yanında kılacak olursa,
aralarında bir örtü ve benzeri bir engel veya bir adam boyu kadar yükseklik
farkı bulunmazsa arkasındaki ve yanlarındaki erkeğin namazı bozulur (İbn Âbidîn,
Reddü’lmuhtâr, II, 316317).
Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre de kadınla erkeğin yan yana durup
namaz kılması, iki tarafın da namazını bozmaz. Ancak bunda kerâhet vardır (Râfiî,
el‘Azîz, II, 174; İbn Kudâme, elMuğnî, III, 89; Hattâb, Mevâhib, II, 435; Buhûtî,
Keşşâf, II, 385386; Cezîrî, elMezâhibü’lerbe‘a, I, 268). Kâbe’de ise, zaruretten
dolayı bu kerâhet de kalkar. Çünkü kadın ve erkeklerin orada ayrı ayrı yerlerde
durup namaz kılmaları oldukça zordur.
Bu durumda hac mevsiminde Hanefî mezhebine bağlı bulunan kadın ve erkekler ayrı
ayrı yerlerde namaz kılma imkânı bulamadıkları takdirde, bu konuda sözü edilen
üç mezhebe uyarak namazlarını kılabilirler. Bu hükmün dayanağı zaruret ve
imkânsızlıktır.
|