Fetva Konuları
CUMA VE BAYRAM NAMAZI
279. Cuma namazı en az kaç kişiyle kılınabilir?
Cuma namazının sahih olması için cemaatin şart olduğu konusunda bütün bilginler
ittifak etmekle birlikte, gerekli görülen asgari sayının kaç olduğu hususunda
farklı görüşler belirtmişlerdir.
Cuma namazının kılınabilmesi için, İmam Ebû Hanîfe ve İmam Mu hammed’e göre,
imamın dışında en az üç; İmam Ebû Yûsuf’a göre ise, iki kişinin bulunması
gerekir (İbnü’lHümâm, Feth, ii, 58). Her ne kadar İmam Şâfiî kavli cedidinde
Cuma namazının sahih olması için kırk kişinin bulunması şart koşulmuşsa da kavli
kadiminde imam dahil üç kişinin bulunması yeterli görülmüştür. Hanbelî mezhebine
göre ise en az kırk kişi bulunmalıdır (Nevevi, elMecmu’, IV, 487; Zekeriya
elEnsârî, elGurer, II, 8; İbn Kudame, eiMuğni, III, 202203). Mâliki mezhebine
göre ise on iki kişinin bulunması şarttır (Haraşi, Şerhu Muhtasar, II, 7677).
Hz. Peygamber’in(s.a.s.) Medine’ye hicretinden önce Nakîu’lHada mat’ta kılınan
cuma namazında kırk kişi hazır bulunmuştu (İbn Mâce, İkâme tu’sSalât, 78). Ancak
daha az kişi ile cuma namazı kılındığı da bilinmektedir. Nitekim Hz.
Peygamber’in (s.a.s.) emri ile Mus’ab b. Umeyr Medine’de 12 kişiye cuma namazını
kıldırmıştır (Beyhakî, esSünenü’lkübrâ, III, 255).
Resûlullah (s.a.s.), cuma namazını kıldırırken, ticaret kervanının geldiğini
haber alan cemaatten on iki kişi dışında hepsinin dışarı çıktığı rivayeti de
sahih hadis kaynaklarında yer almaktadır (Buhârî, Cumua, 38). Öte yandan Hz.
Peygamber (s.a.s.), bir yerleşim biriminde sadece dört kişi bulunsa bile, cuma
namazının farz olduğunu bildirmiştir (Beyhakî, esSünenü’lkübrâ, III, 255).
Görüldüğü üzere Hz. Peygamber’den (s.a.s.) gelen rivayetler, biri imam olmak
üzere en az dört kişinin bulunduğu yerde cuma namazının kılınabileceğini
göstermektedir. Bu da cuma namazının kılınabilmesi için gerekli kişi sayısının
alt sınırını belirler.
|