Fetva Konuları
KADER VE KAZA
28. “Allah böyle yazmış, ben ne yapayım?” demek doğru mudur?
Kader ve kazâya inanmak iman esaslarındandır. Ancak insanlar kaderi bahane
ederek kendilerini sorumluluktan kurtaramazlar. Bir insanın, “Allah böyle
yazmış, alın yazım buymuş, ben ne yapayım?” diyerek günah işlemesi uygun
olmayacağı gibi, günah işledikten sonra da kaderi bahane ederek kendisini suçsuz
sayması da doğru olmaz.
Kul sorumluluk doğuran fiilleri irade edendir ama yaratan değildir; zira
yaratmak Allah’a mahsustur. Kur’anı Kerim’de, “Allah, her şeyin yaratıcısıdır.”
(En’âm, 6/102) buyrulmaktadır. Her şeyin yaratıcısının Allah olması, bizim
sorumluluktan kaçarak kötü ve yanlış işleri Allah’a havale etmemize yol
açmamalıdır. Bu, kaderi istismar etmek olur. Ayrıca kader ve kazâya güvenip
çalışmayı bırakmak, olumlu sonucun sağlanması ya da olumsuz sonuçların önlenmesi
için gerekli sebeplere sarılmamak ve tedbirleri almamak, İslam’ın kader anlayışı
ile bağdaşmaz. Zira, Allah, her şeyi birtakım sebeplere bağlamıştır. İnsan bu
sebepleri yerine getirirse Allah da o sebeplerin sonucunu yaratır. Bu ilâhî bir
kanundur ve kaderdir.
Sonuç olarak insanların, “Ben ne yapayım, kaderim böyle” demesi doğru değildir.
İnsan, Allah’ın sorumluluk yüklediği alanda özgür bırakıldığı için inancından ve
yapıp ettiklerinden hesaba çekilecektir. |