Fetva Konuları
KURBAN
KURBAN KESEN İLE İLGİLİ
KONULAR
701. Bir kişinin, marketin veya işletmenin henüz mülkiyetinde olmayan bir
hayvanı/hissesini kurban olarak satması caiz midir?
Mevcut olmayan ancak vasıfları belirlenmiş bir malın peşin parayla satılmasına
selem akdi denir. Mal sahibi, ortada olmayan belirli vasıflardaki bir hayvanı
taahhüt edip satıyorsa bu durum selem akdine gireceğinden mezhepler arasında
ihtilaf söz konusudur.
Hanefî mezhebine göre selem akdi ölçü veya tartı ile alınıp satılan mislî
mallarda yapılabilir. Hayvanlar ise kıyemî mallardan sayıldıkları için sonradan
teslimi şartıyla (selem yoluyla) satılmaları caiz değildir. Buna bağlı olarak
Hanefilere göre hissesi satılan hayvanın mevcut olması gerekir. Zira mevcut
olmayan hayvanın satışı caiz değildir (Kâsânî, Bedâi‘, V, 209). Bununla birlikte
sonraki Hanefiler hayvanlarda da selemin geçerli olacağını kabul etmişlerdir.
Şâfiî mezhebine göre ise hayvanın cinsi, sıfatları ve yaşı belirlendiğinde
belirsizlik büyük ölçüde giderilmiş olacağından selem yoluyla hayvanların alım
satımı caiz olur (Remiî, Nihâyetü’lmuhtâc, IV, 203, 206).
Bu görüşe göre, yukarıda zikredilen şartların sağlanması hâlinde market türü
kuruluşların henüz mülkiyetinde olmayan hayvanların hisselerini satması caiz
olur.
Ayrıca bu tür kuruluşların; mülkiyetlerinde olan küçükbaş hayvanları veya
büyükbaş hayvanların hisselerini ve bu hisselerin sahiplerini belirlemek
şartıyla, kurban hissesi olarak satmalarında bir sakınca yoktur. |