Fetva Konuları
TİCARÎ HAYAT
ALIŞVERİŞ
944. Satıcı, içinde belirli bir müddet ücretsiz oturması şartıyla evini
satabilir mi?
Akdin gereklerinden satış akdine uygun düşmeyen, örf hâline gelmemiş olan ve
taraflardan birine yarar sağlayan bir şeyin akit esnasında şart koşulması,
Hanefilere göre sahih olmadığı için bu şekilde yapılan bir alışveriş akdi fâsit
olur (Merğînânî, elHidâye, V, 123). Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.) şartlı satışı
yasaklamıştır (Beyhakî, esSünenü’lkübrâ, V, 570; ayrıca bkz. Buhârî, Büyu’, 73).
Mâlikî ve Hanbelîlere göre ise, akdin gereği olmayan, ancak akdin gereklerine de
aykırı düşmeyen bir şeyin şart koşulması caizdir (İbn Rüşd, Bidâyetü’lmüctehid,
III, 178179; İbn Kudâme, elMuğnî, VI, 166). Çünkü Resûlullah (s.a.s.) bir sefer
esnasında Hz. Cabir’den devesini satın almak istemiş, o da, Medine’ye kadar
binmesi şartıyla satabileceğini söyleyince Resûlullah (s.a.s.) bu şartı kabul
ederek deveyi satın almıştır (Müslim, Müsâkât, 113).
Buna göre satıcının, içinde bir müddet ücretsiz oturması şartıyla evini satması,
Mâlikî ve Hanbelîlere göre sahihtir. Bu hükmün günümüzde hayli yaygın olması
hasebiyle artık örf hâline geldiği yorumuyla Hanefî lerin yaklaşımına da aykırı
olmadığı söylenebilir. |