GÜNEŞ TUTULMA NAMAZI 2

Güneş Tutulma Namazı Nasıl Kılınır?. 2

Namaz Kılındıktan Sonra : 2

Güneş Tutulma Namazını Kim Kıldırır?. 2

Güneş Tutulma Namazında Kıraat : 3

Namazdan Sonra Hutbe : 3

Güneş Tutulma Namazı Nerede Kılınır?. 3

İmam Duâ Ederken Kıbleye Yönelir Mi?. 3

Güneş Tutulma Olayında Cenaze Hazır Olursa : 3

GÜNEŞ TUTULMA NAMAZI

(Salât-i Küsuf)

Ay ile güneş, Allah'ın varlığını, birliğini, kudretinin yüceliğini isbatlıyan iki âyettir. Ne kimsenin ölümünden, ne de birinin doğu­mundan dolayı tutulurlar. Şaşmayan kanunlarla hareketlerini sür­dürüp ilahî emre boyun eğerler. Kur'ân-ı Kerim'de ay ve güneşten söz edilirken şu âyetlerle onların bağlı bulunduğu kanunlara deği­nilmiştir.

«Güneş ve ay'ın (hareketleri) bir hesaba göredir.»[1]

«Güneş te yörüngesinde yüzüp gitmektedir. Bu, o çok güçlü ve yegane hikmet sahibi Allah'ın kanunudur. Ay için de sonunda kuru bir hurma dalına döneceği konaklar tayin etmişizdir. Ay'a erişmek güneşe düşmez. Gece de gündüzü geçmez. Her biri bir yörüngede hareket eder.»[2]

Kur'ân bu âyetlerle de ay ve güneşin ayrı yörüngelerde hareket halinde olduğunu haber vermekte ve bizi bu konuda iyice düşünme­ye çağırmaktadır.

Gerçek bu olunca, neden güneş tutulunca namaz kılmak sünnet olmuştur? Bunun cevabı gayet açıktır : Güneş doğmadan önce sa­bah namazını, güneş gök kubbenin ortasından batıya doğru meylet­tiğinde öğle namazını, dikey cisimlerin gölgesi bir ya da iki mislini bulunca ikindi namazını,   güneş battıktan sonra   akşam namazım farz kılan bir dinin, güneş tutulurken iki rek'at namaz kılmayı sün­net kılması tabii değil midir? Bu, güneşe ibâdet değil, güneşi yara­tıp onu belli kanunlarla, değişmiyen hesaplara göre hareket ettiren Allah'ın yüce kudreti karşısında eğilip secde etmek, O'nun varlığını ve birliğim bir kez daha hatırlamaktır.

Resûîüllah (A.S.) Efendimizin oğlu İbrahim vefat ettiği gün gü­neş tutulma oîayı meydana geldi. Ashabı Kiramın çoğu, bu olayı İbrahim'in vefatıyla yorumladı. Bunu duyan Peygamber CA.S.) Efendimiz aynen şöyle buyurdu :

Ay ve güneş Allahın âyetlerinden iki âyettir. Ne bir kimsenin Ölümü, ne de doğumu için tutulurlar. Allah bu iki âyetiyle kullarım (kendisine karşı gelmekten sakındırmak için) korkutur. Ay ve gü­neşin tutulduğunu gördüğünüzde namaz kılın, açılıncaya kadar duâ edin...[3]

Güneş tutulma namazı Sünnettir. Cemaatle kılınır. Bunda icmâ' vardır. Nitekim Hazreti Âişe (R.A.)'dan yapılan sahih rivayete gö­re, Resûîüllah (A.S.) Efendimiz bu namazı cemaatle kılmış ve na­mazdan asonra kısa bir hutbe okuduktan sonra şöyle buyurmuştur: «Şüphesiz ki ay ve güneş Allah'ın âyetlerinden İki belgedir. Ne bir kimsenin doğumu, ne de ölümü için tutulurlar. Onların tutulduğunu gördüğünüzde, (Allah'ın sonsuz kudretine karşı olan saygı ve kor­kunuzu) namaz ile yerine getirin.»[4]

Güneş Tutulma Namazı Nasıl Kılınır?

Bu konuda çok farklı rivayetler yapılmıştır. Dör' rekat olduğu­nu tesbit edenler olduğu gibi, iki rek'at olduğunu da tesbit edenler eksik değildir. Her rek'atte iki rükû' yapılır, diyenler olmuşsa da diğer namazlarda olduğu gibi her rek'atte bir rükû' iki secde yapılır, diyenler de var. Zeyîaî, Hidâye hadislerinin kritiğini yaparken bütün bu rivayetlere yer vermiş, sahihi olanlarını tesbit etmiştir.

Hanefi imamlarına göre : Güneş Tutulma Namazı iki rek'attir. Her rek'atte bir rükû' iki secde yapılır. Kıraat olarak Fatiha ile bir­likte dilediği sureyi okuyabilir.[5] Şâfiîlere göre her rek'atta iki rükû' yapılır.

Ancak kıraati her iki rek'atte de uzatmak daha uygun olur.[6]

Namaz Kılındıktan Sonra :

Güneş Tutulma namazı kılındıktan sonra, güneş açılıncaya ka­dar duâ edilir. Resûîüllah (A.S.) Efendimiz hem kendisi böyle yap­mış, "hem de ümmetine tavsiyede bulunmuştur.[7]

Ancak bu namazda kıraati uzatıp duayı kısa tutmak veya kıraa­ti kısa tutup duayı uzatmak ta caizdir.[8]

Güneş Tutulma Namazını Kim Kıldırır?

Güneş Tutulma Namazını, cuma ve bayram namazlarını kıldı­ran imam kıldırır. Şemsü'1-Eimm© EI-Halvanî diyor ki : «Eğer cuma ve bayram namazlarını kıldıran imam bulunmazsa, o takdirde her­kes yalnız başına kılar. Ancak Cuma kıldıran imam bir işinden do­layı bulunamıyacaksa, diğer imamlardan birine bu namazı kıldır­ması için emretmişse, o takdirde cemaatle kılınır.» [9]

Güneş Tutulma Namazında Kıraat :

Bu namazda kıraat aşikâr okunmaz. îmam Ebû HanüVnin içti­hadı böyledir. Sahih olan da budur. Şâfiîlere göre de böyledir. [10]

Namazdan Sonra Hutbe :

Güneş Tutulma namazından sonra hutbe okunur mu? Müctehid imamların farklı görüşleri vardır. Hanefilere göre, okunmaz, buna gerek yoktur. [11]Şafülere göre okunur. [12]

Güneş Tutulma Namazı Nerede Kılınır?

Daha çok cunıa ya da bayram namazlarının kılındığı yerlerde, yani ya büyük camilerde, ya da açık havadaki namazgahlarda kılın­ması afdaldır. Başka yerde kılınması da caizdir.

Müslümanlar bunu cemaat halinde değil, herkes kendi evinde yalnız başına kılacak olurlarsa, bu da caiz görülmüştür. Ayrıca, müs-lümanlann toplanıp sadece dua etmeleri de kâfi görülmüştür.[13]

Duâ için imamın minbere çıkmasına gerek yoktur; bulunduğu yerde okuması daha uygundur.[14]

İmam Duâ Ederken Kıbleye Yönelir Mi?

Güneş tutulma olayında imam duâ ederken, isterse oturduğu yerde kıbleye yönelerek, isterse ayağa kalkıp kıbleye veya cemaate yönelerek duâ eder. O duâ ederken cemaat de «âmîn!» der.

Şemsü'l-Eünme El-Halvani'ye göre, ayakta    cemaate yönelerek duâ etmesi daha uygun olur.[15]

Güneş tutulma olayında namaz kılınmaz da tutulma olayı geç­tikten sonra kılınmak istenirse, artık vakti geçtiği için kılınmaz. [16]

Güneş Tutulma Olayında Cenaze Hazır Olursa :

Güneş tutulma olayında cenaze hazır olursa, önce cenaze nama­zı kılınır. Çünkü Cenaze namazı «Farz-ı Kıfaye» dir. Güneş tutulma namazı ise sünnettir. Şâfiîlere göre de böyledir.

Namaz Kılınması Mekruh Vakitte Güneş Tutulursa :

Bilindiği gibi, üç vakitte hiçbir namaz kılınmaz : Güneş doğup bir mızrak boyu yükselinceye kadar, güneş gök kubbenin ortasına geldiğinde ve bir de güneş batarken. Ancak o günün kılınmamış ikindi namazı güneş batarken kerahetle kılınır, işte bu üç vakitten birinde güneş tutulma olayı meydana gelirse, güneş tutulma namazı kılınmaz.[17]