Kur'an-I Kerimi Tanıyalım                   

Dokuzuncu Cüzün Özeti

1. Dokuzuncu cüz Araf Suresi 88. ayetle başlar. Sure 206. ayetle biter ve Enfal Suresi 40. ayetle devam ederek cüz biter.

2. Şuayb Peygamberin halkına yaptığı nasihatlerle başlayan sure 94-102 ayetler arasında kendilerine peygamber gelmiş halkların çoğunlukla iman etmediklerini anlatır.

3. 103- 174 ayetler arasında Hazreti Musa’nın mücadelesi anlatılır. Firavun ve sihirbazlarla olan diyaloğu, sihirbazların iman etmesi ve şehit olmaları, Hazreti Musa’nın Mısır’ı terk etmesi, Allah ile konuşması, onu görmek istemesi, Tur dağının yerinden çıkarılması ve İsrailoğullarının üzerine yükseltilmesi, cumartesi yasağına karşı gelinmesi gibi olaylar bu ayetler arasında anlatılmaktadır.

4. 175-176 ayetlerde

وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَاَ الَّـذٖٓي اٰتَيْنَاهُ اٰيَاتِنَا فَانْسَلَخَ مِنْهَا فَاَتْبَعَهُ الشَّيْطَانُ فَكَانَ مِنَ الْغَاوٖينَ

Belam’dan bahsedilir. Değerli bir adamken sonradan yoldan sapması anlatılır.

5. 187. ayette

يَسْـَٔلُونَكَ عَنِ السَّاعَةِ اَيَّانَ مُرْسٰيهَاؕ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ رَبّٖيۚ لَا يُجَلّٖيهَا لِوَقْتِهَٓا اِلَّا هُوَؕ ثَقُلَتْ فِي السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِؕ لَا تَأْتٖيكُمْ اِلَّا بَغْتَةًؕ يَسْـَٔلُونَكَ كَاَنَّكَ حَفِيٌّ عَنْهَاؕ قُلْ اِنَّمَا عِلْمُهَا عِنْدَ اللّٰهِ وَلٰكِنَّ اَكْثَرَ النَّاسِ لَا يَعْلَمُونَ

Kıyametin bilgisi sadece Allaha aittir denilmekte ve sonraki ayette de bu konuda peygamberin dahi bilgilendirilmediği anlaşılmaktadır.

6. 189-190 ayetler arasında ise

وَ الَّذٖي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَجَعَلَ مِنْهَا زَوْجَهَا لِيَسْكُنَ اِلَيْهَاۚ فَلَمَّا تَغَشّٰيهَا حَمَلَتْ حَمْلاً خَفٖيفاً فَمَرَّتْ بِهٖۚ فَلَمَّٓا اَثْقَلَتْ دَعَوَا اللّٰهَ رَبَّهُمَا لَئِنْ اٰتَيْتَنَا صَالِحاً لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرٖينَ

 Allahtan sağlıklı evlat isteyip şükredeceklerini söyleyen ama sözlerinde durmayan bir aileden bahsedilir.

7. 204. Ayette

وَاِذَا قُرِئَ الْقُرْاٰنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَاَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ

 Kuran okunduğu zaman onu dinlemenin önemine dikkat çekilmiştir.

8. son ayet 206’da

اِنَّ الَّذٖينَ عِنْدَ رَبِّكَ لَا يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِهٖ وَيُسَبِّحُونَهُ وَلَهُ يَسْجُدُونَ

 Meleklerin kulluk yaparken kibir göstermedikleri vurgulanır. Sure bu ayetle de biter.

    Enfal Suresi Medine döneminde hicretin ikinci yılında Bedir savaşından sonra inmiştir. 75 âyettir. Sûre, adını ilk ayetteki “el-Enfâl” kelimesinden almıştır.

Hicretin üzerinden bir buçuk yıl geçip ramazan ayı gelince müslümanlar Medine yakınlarındaki Bedir mevkiinde, Mekkeli müşriklerle ilk önemli savaşlarını yapmışlardı. Savaş müslümanların zaferiyle sonuçlanmış, düşmandan ganimet de elde edilmişti. Ganimetlerin paylaşımı konusunda daha önceden uygulanarak sabit olmuş İslâmî bir kural bulunmadığı için, doğrudan çarpışmaya katılanlarla cephe gerisinde hizmet verenler, gençlerle yaşlılar, teşvik vb. maksatlarla kendilerine ödül vaad edilmiş kimselerle buna razı olmayanlar arasında ihtilâf çıkmıştı. Ayrıca bu savaşta kardeşini şehid vermiş olan Sa‘d b. Ebû Vakkās da müşriklerden Saîd b. Âsî’yi katletmiş, maktulün kılıcını alarak Resûlullah’a gelmiş, bunun kendisine verilmesini istemişti. İşte bu olaylar ve talepler üzerine daha Bedir’den ayrılmadan ve ganimetler paylaştırılmadan sûrenin ilk âyeti nâzil olmuştur. Bazı müfessirlere göre Hz. Peygamber’i ve müminleri savaşa teşvik eden, iman cephesinin bire karşı on kişiyle savaşsalar bile galip geleceklerini bildiren 64-65. âyetler savaştan önce gelmiştir. Şu halde sûrenin Medine’de, Bedir Savaşı sırasında gelmeye başladığı kesinlik kazanmakta, tamamlanmasının ise daha sonraki zamanlarda olduğu anlaşılmaktadır

Kur’an-ı Kerîm’in bir özeti olan Fâtiha sûresinde Allah’ın lutfuna mazhar olanlarla O’nun gazabına uğrayanlardan ve doğru yoldan sapanlardan söz edilmiş, yalnız Allah’a kulluk eden ve sadece O’ndan yardım dileyenlere doğru yoldan ayrılmamaları telkin buyurulmuştu. Kulluk yolundan sapanların bir kısmı bu yolda sebat edenlere düşman oldukları ve onlara hayat hakkı tanımadıkları için tarih boyunca hak ile bâtılın mensupları arasında mücadele devam etmiştir. Bu mücadelenin bazan kaçınılmaz hale gelen şekillerinden biri de savaştır. Sûrenin asıl konusu Bedir örneğinden hareketle genel olarak savaşın amacı, barış, savaşta ele geçen esirler ve ganimetle ilgili hükümlerdir. Kur’an’ın temel amacı insanlara iman, ibadet ve ahlâk değerlerini kazandırmak olduğu için sûrede yeri geldikçe bu doğrultuda şu konulara yer verilmiştir:

a. Gerçek bir müminde bulunması gereken nitelikler,

b. Hicret,

c. Allah’ın ihlâslı ve fedakâr kullarına müstesna yardımları,

d. Allah ve resulüne itaatin gerekliliği ve sonuçları,

e. Takva ahlâkı ile hakkı bâtıldan ayırma bilinci arasındaki ilişki,

f. İnkârın dünya ve âhiret hayatında insana getirdikleri,

g. Allah’ın lutuf, nimet ve cezasının, kulların kendilerini değiştirme ve iyileştirme çabalarıyla bağlantısı,

h. Maddî ve mânevî değerleri koruyabilmek ve meşrû savunmayı gerçekleştirebilmek için gerekli olan stratejik donanım ve hazırlık,

j. Müminler arasındaki birlik ve dayanışma ilişkisinin (velâyet) şartları ile boyutları

9. Enfal ganimet demektir. Devletin savaş yoluyla kazandığı ganimetler devlet malıdır. devlet bunu sosyal yerlere harcar.

10. 5. ayette

كَمَٓا اَخْرَجَكَ رَبُّكَ مِنْ بَيْتِكَ بِالْحَقِّࣕ وَاِنَّ فَرٖيقاً مِنَ الْمُؤْمِنٖينَ لَكَارِهُونَۙ

Bazı müminlerin gevşek davrandığı, savaş gibi önemli kararlarda isteksiz oldukları anlatılır. Devlet başkanına karşı gelen her kişi münafık değildir. bazen nefsani duyguların da buna sebep olduğu aşikardır.

11. Sure esasında Bedir savaşı ve sonuçları üzerinde durmaktadır.

12. 5-28 ayetler arasında Bedir savaşıyla ilgili bazı konulara değinir. Peygambere/Ordu komutanına kesin itaat, savaşların çokluk ile kazanılmadığı, Allahın yardımı muhakkak olduğu bu ayetlerde anlatılır.

13. 33. ayette

وَمَا كَانَ اللّٰهُ لِيُعَذِّبَهُمْ وَاَنْتَ فٖيهِمْؕ وَمَا كَانَ اللّٰهُ مُعَذِّبَهُمْ وَهُمْ يَسْتَغْفِرُونَ

İstiğfar edildiği takdirde azabın gelmeyeceği vurgulanır.

14. 35. Ayette

وَمَا كَانَ صَلَاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ اِلَّا مُكَٓاءً وَتَصْدِيَةًؕ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ

 Müşriklerin amaçsız ve bilinçsizce ibadet ettikleri anlatılır.

15. 36. ayette

اِنَّ الَّذٖينَ كَفَرُوا يُنْفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ لِيَصُدُّوا عَنْ سَبٖيلِ اللّٰهِؕ فَسَيُنْفِقُونَهَا ثُمَّ تَكُونُ عَلَيْهِمْ حَسْرَةً ثُمَّ يُغْلَبُونَؕ وَالَّذٖينَ كَفَرُٓوا اِلٰى جَهَنَّمَ يُحْشَرُونَۙ

Kâfirlerin Allah yolundan alı koymak için finans desteğinden bulundukları anlatılır ve bununla inananlara bir uyarı verilir.

16. 40. ayette

وَاِنْ تَوَلَّوْا فَاعْلَمُٓوا اَنَّ اللّٰهَ مَوْلٰيكُمْؕ نِعْمَ الْمَوْلٰى وَنِعْمَ النَّصٖيرُ

Gerçek mevtanın Allah olduğu anlatılır ve cüz biter.