Vefakarlık                       

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّح۪يمِ

Vefa demek, gerek hayatta iken ve gerekse öldükten sonra sevgi ve alakayı devam ettirmek demektir.

وَاَوْفُوا بِعَهْدِ اللهِ اِذَا عَاهَدْتُمْ وَلاَ تَنْقُضُوا اْلاَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَقَدْ جَعَلْتُمُ اللهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلاً اِنَّ اللهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ

            “Antlaşma yaptığınız zaman, Allah'ın ahdini yerine getirin ve Allah'ı üzerinize şahit tutarak, pekiştirdikten sonra yeminleri bozmayın. Şüphesiz Allah, yapacağınız şeyleri pek iyi bilir.” Nahl 91

وَاَوْفُوا بِالْعَهْدِ اِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْؤُلاً

.” Verdiğiniz sözü de yerine getirin. Çünkü verilen söz, sorumluluğu gerektirir.” İsra 34

بَلَى مَنْ اَوْفَى بِعَهْدِهِ وَاتَّقَى فَاِنَّ اللهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ

            Hayır! (Gerçek onların dediği değil.) Her kim sözünü yerine getirir ve kötülükten sakınırsa, bilsin ki Allah sakınanları sever. Ali-imran 76

مَاخَطَبَنَا رسول الله إَلَّ اقال :لَاإِيمَانَ لِمَنْ لَاأَمَانَةَ لَهُ ٬ وَلَادِينَ لِمَنْ لَاعَهْد لَهُ

            Enes r.a. dan, Rasulüllahs.a.s. her hutbesinde şunları tekrarlardı: Emanete hıyanet edenin imanı yoktur. Ahdini ve vaadini bozanında dini yoktur.  Terğıb 6/16

........قال رسول الله : مَانَقَضَ قَوْمُ الْعَهْدِ إِلَّا كَانَ الْقَتْلُ بَيْنَهُمْ

Büreyder.a. dan, Rasulüllahs.a.s. in şöyle dediğini duydum: Hangi millet ahdini bozar, vaadinden cayarsa mutlaka aralarında düşmanlık ve savaş zuhur eder…..Terğıb 6/17

Muhterem Kardeşlerim

           Bir Müslüman da bulunması gereken güzel huylardan biri de vefakârlıktır.

Vefakârlığın zıddı ise nankörlüktür. Nankörlük, iyiliğin kadrinin bilinmemesi veya kötülükle karşılık verilmesidir.

      İnsanın göstereceği en büyük vefakârlık Rabbine karşı olmalıdır. Böyle olmayanların yoldan çıkmış kimseler olduğu bildirilir:

 وَلَا تَكُونُوا كَالَّذ۪ينَ نَسُوا اللّٰهَ فَاَنْسٰيهُمْ اَنْفُسَهُمْۜ اُو۬لٰٓئِكَ هُمُ الْفَاسِقُونَ 

"Allâh'ı unutan ve bu yüzden Allâh'ın da onlara kendilerini unutturduğu kimseler gibi olmayın. Onlar yoldan çıkan kimselerdir." (el-Haşr, 19)

            Allahı tanımamak, kulluk görevlerini yapmamak en büyük nankörlüktür.

وَاٰتٰيكُمْ مِنْ كُلِّ مَا سَاَلْتُمُوهُۜ وَاِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللّٰهِ لَا تُحْصُوهَاۜ اِنَّ الْاِنْسَانَ لَظَلُومٌ كَفَّارٌ۟ 

"O size istediğiniz her şeyden verdi. Allah'ın nimetini sayacak olsanız sayamazsınız. Doğrusu insan çok zalim, çok nankördür.' (İbrahim,14/34)

Peygamberimiz Hazreti Muhammed (s.a.v.) insanların en vefalısı idi. Ayakları şişinceye kadar namaz kılardı. " Rabbime şükreden bir kul olmayayım mı?''

     İnsanlara karşı da çok vefakârdı. Ashabını, akrabasını, ehl-i beyt'ine mensup olanları unutmaz, daima kendilerini arar sorar, taltif eder, ikramda bulunurlardı.

            Habeş hükümdarı Necaşi tarafından gönderilen elçiler Peygamberimizin (s.a.v.) huzuruna çıkmışlardı. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) gelen elçilere bizzat kendileri hizmet ettiler. Ashab-ı Kiram'ın: "Ya Rasulellah! Hizmeti biz yaparız'' demeleri üzerine, Efendimiz (s.a.v.) şöyle cevap verdiler:

‘‘Bunlar Habeşistana hicret etmiş olan ashabıma yer göstermiş, ikram etmişlerdi, şimdi bende bunlara bilmukabele hizmet etmek isterim.'' Ve Kral öldüğünde gıyabi cenaze namazını kılmıştır…

             Kendisine bir hafta süt emziren dadısı ÜmmüEymen'i, sütannesi Halime'yi, sütkardeşi Şeyma'yı (Huneyn savaşında onu görünce ağlamış , hediyeler ikram etmiş), çocukluğunu yanında geçirdiği Ebu Talib'in hanımı Fatıma'yı ömrü boyunca hiç unutmamış,  her zaman aramış sormuş, yardım etmiş ve ihtiyaçlarını gidermiştir.      

Ebu Talibin hanımı Fatıma ölünce Rasulüllah a.s. çok üzülür ve bu gün annem öldü der. Gömleğini ona kefen yapar. Onun bunca kederli olmasının nedenini soranlara verdiği cevap vefa örneği olarak manidardır.: bu kadın kendi çocuklarını aç bırakır önce benim karnımı doyururdu, onları bir tarafa iter, önce benim saçlarımı tarardı. O, benim annemdi. Der.

             Başta Peygamber (s.a.v.) efendimiz olmak üzere sahabe-i kiram ve bunların yolundan gidenler o güzel yaşayış tarzları ile bizim için ne güzel örnek olmuşlardır.

             İkincisi sevgili peygamberimize vefalı olmak durumundayız. Peygamber (sav)' e vefalı olmak O'nun yolundan gitmek, sünnetine sımsıkı sarılmak demektir.

      Allahtan sonra anne-babaya vefalı olmak..

وَقَضَى رَبُّكَ اَلاَّ تَعْبُدُوا اِلاَّ اِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ اِحْسَانًا اِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ اَحَدُهُمَا اَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُلْ لَهُمَا اُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُلْ لَهُمَا قَوْلاً كَرِيمًا

“Rabbin, sadece kendisine kulluk etmenizi, ana-babanıza da iyi davranmanızı kesin bir şekilde emretti. Onlardan biri veya her ikisi senin yanında yaşlanırsa, kendilerine "of!" bile deme; onları azarlama; ikisine de güzel söz söyle.” İsra 23

وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُلْ رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِى صَغِيرًا

“Onları esirgeyerek alçakgönüllülükle üzerlerine kanat ger ve: "Rabbim! Küçüklüğümde onlar beni nasıl yetiştirmişlerse, şimdi de sen onlara (öyle) rahmet et!" diyerek dua et.” İsra 24

وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا

 “Biz insana, ana-babasına iyilik etmesini tavsiye ettik. Annesi onu zahmetle taşıdı ve zahmetle doğurdu.” Ahkaf 15    

Anne babaya vefanın başka şekli onların dostlarını arayıp sormaktır..

            Efendimiz a.s. birgün ana-baba hakkından bahsederken sahabeden birisi  benim babam öldü ne yapabilirim deyince, Peygamberimiz a.s.: babana olan vefanı ancak onun dostlarına iyilik yaparak ödeyebilirsin, diye buyurmuşlardır.

             Hz. Ömer r.a. yolda gördüğü birine aşırı hürmet edince, bu kim diye sormuşlar. ..bu benim babamın dostu idi demiş…

             Evde eşlerin birbirine olan vefası….

Peygamber efendimiz, ihtiyar bir kadına ikramda bulundu. Sebebini soranlara buyurdu ki: (Bu kadın, Hadice hayatta iken bize gelir giderdi. Ahde vefa, dindendir.) 

            Aile fertlerinin birbirlerine olan vefası…

      Müslüman imanı gereği her zaman vefakâr olmak durumundadır.

İnsanlara karşı vefakarlık… Fakat bugün bizlere ne oldu? Neden bu kadar vefasızlaştık?

     Başta Yüce Yaratıcıya karşı kulluk görevinin ihmal edilmesi en büyük vefasızlıktır. Eşlerin birbirlerine, çocukların ana babalarına, öğrencilerin öğretmenlerine, işçilerin işverenlere, sevenlerin sevdiklerine karşı takındıkları olumsuz tavırlar toplumu temelden sarsan, sevgiyi, saygıyı ve güveni ortadan kaldıran birer vefasızlık, yani nankörlüktür

             Etrafınıza şöyle bir bakın. Kalabalıklar içerisinde yalnızlığı yaşayanlar, zenginken sevilip sayılan fakirleşince terk edilenler, hastane odalarında veya fakirhanelerinde çocuklarının yolunu beklemekten bitap düşmüş hasta ve yaşlı ana babalar, aranıp sorulmayan âlimler, hocalar, öğretmenler, fert ve toplumları  aydınlatanlar, hayır sevenler, işverenler, vs. toplumda kol gezen vefasızlığın acı birer neticeleri değilmidir?

            Etrafınıza tekrar şöyle bir daha göz atın. Muhtaç iken mütevazı, sıkıntılar sona erip düze çıkınca yanına yaklaşılamayan, mütekebbir ve mağrur nice  insanlar. Bulundukları mevkiye ve sahip oldukları her şeye kendi akıllarıyla ve bileklerinin güçleriyle ulaştıklarına inanırlar. Acımasızdırlar, Bunlar, erdemli insanlarda bulunan güzel özelliklerden mahrum, bayağı, basit, bencil, his yoksulu, zalim ve nankör insanlardır.

            Netice olarak, fertleri arasında vefakârlık olmayan nankör toplumlarda güven ve itimat sarsılır, sevgi ve saygı azalır, sosyal bir çözülme başlar.

 Vefakârlık ise her şeyden önce yüce Allahın rızasını kazandırıp rahmetini celbeder.

             Kur’andan örnekler:

            Hz. İbrahim a.s. Nemrudun ateşini göğüslerken vefasından hiçbir şey kaybetmedi… Oğlu İsmail a.s. ile  beraber yaşamış oldukları ağır imtihanı Allahın ahdine gösterdikleri vefaları ile başarmışlardır.

             Şuayba.s. vefa örneği olarak kızını , yaptıklarına karşılık Musa a.s. a vermişti…

 فَجَٓاءَتْهُ اِحْدٰيهُمَا تَمْش۪ي عَلَى اسْتِحْيَٓاءٍۘ قَالَتْ اِنَّ اَب۪ي يَدْعُوكَ لِيَجْزِيَكَ اَجْرَ مَا سَقَيْتَ لَنَاۜ  

            “Derken, o iki kadından biri utana utana yürüyerek ona geldi: Babam, dedi, bizim yerimize (hayvanları) sulamanın karşılığını ödemek için seni çağırıyor.” Kasas 25

 قَالَ اِنّ۪ٓي اُر۪يدُ اَنْ اُنْكِحَكَ اِحْدَى ابْنَتَيَّ هَاتَيْنِ عَلٰٓى اَنْ تَأْجُرَن۪ي ثَمَانِيَ حِجَجٍۚ  

“ (Şuayb) dedi ki: Bana sekiz yıl çalışmana karşılık şu iki kızımdan birini sana nikahlamak istiyorum.” Kasas 27

             Peygamber a.s. efendimizde küçük yaşatan itibaren en ufak iyiliklere bile vefa örneği göstermiş, iyi ve kötü günde hep yanında bulunan eşlerinin hem kendilerine hem de yakınlarına karşı vefayı hiç elden bırakmamıştır

Ölen bir kimseye az bir vefa göstermek, hayatta yapılan çok iyiliklerden daha makbuldür. Çünkü insan, hayattaki arkadaşına bir iyilik edince, belki bir karşılık bekliyebilir. Öldükten sonra yapılacak iyiliğe riya karışması zor olur

            Bir genç tavan arasında bulduğu eski püskü şeyleri görünce, anne neden bunları atmıyorsun nedir bunlar? Deyince. Anne yaşlı buğulu gözlerle durdu, baktı  “rahmetliye vefasızlıkmı edeyim oğul” dedi….

Arkadaşın dost ve akrabalarını arayıp sormak vefakarlığın şartlarındandır. Onların haklarına riayet, arkadaşa ikram etmekten daha kıymetlidir.

Vefasızlık şeytanı çok sevindirir.

"Kara Gün Dostu"

Eski zatlardan birinin oğluna vasıyeti şöyle:

(Oğlum, herkesle arkadaşlık edilmez. İhtiyaç içinde olduğun zaman senden uzaklaşan, genişlik zamanında malına göz diken ve yükseldiği vakit sana üstünlük taslıyan kimse ile arkadaş olma!)

Arkadaşın yanında "Şu benim, şu senin" dememelidir! İbrahim bin Şeyban hazretleri, "Bu benim kalemim diyenle arkadaşlık etmezdik." buyururdu.

             Allahın nimetlerine karşı vefa yoksa bir gün elden gider…

İsrail oğullarında kel, kör ve abras (ala ten) hastalığı olanların imtihanı. (imtihanı kör kazandı…)

            Hayvanlara karşı bile vefakar olunmalı, çünkü belki de onlar sayesinde rızıklandırılıyoruz. 

Vefakar olmak, yani sırf Allah rızası için sevmenin mükâfatı büyüktür

عَنْ أبي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ قال: سَبْعَةٌ يُظِلُّهُمُ اللَّهُ فِي ظِلِّهِ يَوْمَ لاَظِلّ إلا ظِلُّهُ : وَرَجُلان تَحَابَّا فِي ا للَّهِ اجْتَمَعَاعَلَيْهِ, وَتَفَرَّقَاعَلَيْهِ,

Ebu Hüreyre (r.a.)'dan rivayet edildiğine göre Rasulullah (s.a.s.) şöyle buyurdu:“Hiçbir gölgenin bulunmadığı kıyamet gününde Allah yedi tür insanı arşının gölgesinde barındıracaktır. (onlardan biride) Birbirini [sırf Allah rızası için] severek bir araya gelen ve ayrılanlardır.) Buhari, Ezan 36

كان رسول الله يقول : اَللَّهُمَّ إِنِّى اَعُذُبِكَ مِنَ الْجُوعِ ٬ فَاِ نَّهُ بِٮْٔسَ الضَّجيعُ ٬ وَاَعُوذُبِكَ مِنَ الْخِيَانَةِ فَاِنَّهَا بِٮْٔسَتِ الْبِطَانَةُ

Ebu Hüreyrer.a. dan, Rasulüllahs.a.s. şöyle derdi: “Allahım açlıktan sana sığınırım. Açlık ne kadar acıdır. Hıyanetten sana sığınırım. Hainlik ne kötü şeydir.” Terğıb ve Terhib 6/15