AKSIRMA VE ESNEME ÂDÂBI

878- عن أبي هُريرةَ رَضِيَ اللَّه  أن النبيَّ  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: إن الله يُحِبُّ العُطَاسَ، وَيَكْرَهُ التَّثَاؤُبَ، فإذا عَطَسَ أَحَدُكُمْ وَحَمِدَ الله تعالى كانَ حَقًّا عَلى كُلِّ مُسْلِم سَمِعَهُ أَن يقولَ لهُ: يَرْحَمُكَ الله، وَأَمَّا التَّثَاؤُبَ فَإنَّمَا هُوَ مِنَ الشَّيْطَانِ، فإذا تَثَاءبَ أَحَدُكُمْ فَلْيَرُدَّهُ ما اسْتَطَاعَ، فَإنَّ أَحَدَكُمْ إذا تَثَاءبَ ضَحِكَ مِنْهُ الشَّيْطَانُ . 

878: Ebu Hüreyre (Allah Ondan razı olsun)'den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurdu: “Şüphesiz Allah aksıranı sever fakat esneyenden hoşlanmaz. Sizden biriniz aksırır ve Allah’a hamdederse bunu işiten her müslümanın yerhamukallah demesi gerekir. Esnemeye gelince o şeytandandır. Sizden birinizin esnemesi geldiği zaman onu gücü yettiği kadar engellemeye çalışsın. Çünkü siz esnediğiniz zaman şeytan size güler.” (Buhari, Edeb 125)

879- وعنه، عن النبيِّ  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم قال: إذَا عَطَسَ أَحَدُكُمْ فَلْيَقُلْ: الحَمْدُ للهِ، وَلْيَقُلْ لَهُ أخُوهُ أَوْ صَاحِبُهُ: يَرْحَمُكَ الله. فإذا قال لهُ: يَرْحَمُكَ الله، فَلْيَقُلْ: يَهدِيكُمُ الله وَيُصْلحُ بَالَكُمْ . 

879: Ebu Hüreyre (Allah Ondan razı olsun)'den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurdu: “Sizden biriniz aksırdığı zaman elhamdülillah desin.Kardeşi ve arkadaşı da ona yerhamu-kellah desin.Aksıran da, yehdîkümüllahü ve yuslihu bâleküm =Allah yolunu göstersin, hidayet versin, işlerinizi uygun ve yarayışlı hale getirsin, desin.” (Buhari, Edeb 126)

880- وعن أبي موسى رَضِيَ اللَّه  قال: سمعت رسولَ الله  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم يقولُ: إذا عَطَسَ أَحَدُكُمْ فَحَمِدَ الله فَشَمِّتُوهُ، فَإنْ لَمْ يَحْمَدِ الله فَلا تُشَمِّتُوهُ . 

880: Ebu Musa (Allah Ondan razı olsun) şöyle demiştir: Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem)’i “Sizden biriniz aksırdığı zaman elhamdülillah derse ona yerhamukellah deyiniz. Şayet Allah’a hamdetmezse siz de yerhamukellah demeyiniz”, buyururken işittim. (Müslim, Zühd 54)

881- وعن أنس رَضِيَ اللَّه  قال: عَطَسَ رَجُلانِ عِنْدَ النبيِّ  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ، فَشَمَّتَ أَحَدَهُمَا وَلَمْ يُشَمِّتِ الآخر، فقال الَّذِي لَمْ يُشَمِّتْهُ: عَطَسَ فُلان فَشَمَّتَّهُ، وَعَطَسْتُ فَلَمْ تُشَمِّتْني ؟ فقال: هذا حَمِدَ الله، وَإنَّكَ لَمْ تَحْمَدِ الله . 

881: Enes (Allah Ondan razı olsun) şöyle demiştir: Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)’in yanında iki kişi aksırdı. Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) efendimiz onlardan birine yerhamukellah dedi. Diğerine ise hiçbir şey söylemedi. Kendisine yerhamukellah denilmeyen kişi: Filan kişi aksırdı ona yerhamukellah dediniz. Ben aksırdım, bana ise demediniz, deyince Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem): “O kişi elhamdülillah dedi, sen ise demedin” buyurdular. (Buhari, Edeb 127, Müslim, Zühd 53)

882- وعن أبي هريرة رَضِيَ اللَّه  قال: كان رسول الله  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم إذا عَطَسَ وَضَعَ يَدَهُ أَوْ ثَوْبَهُ عَلى فِيهِ، وَخَفَضَ – أَوْ غَضَّ – بهَا صَوْتَهُ. 

882: Ebu Hüreyre (Allah Ondan razı olsun) şöyle demiştir: Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) aksırdıkları zaman elini veya mendilini ağzına tutar böylelikle sesini kısmaya ve ağzını yummaya çalışırlardı. (Ebu Davud, Edeb 90, Tirmizi, Edeb 6)

883- وعن أبي موسى رَضِيَ اللَّه  قال: كان اليَهودُ يَتَعَاطَسُونَ عِنْدَ رسول الله  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم ، يَرْجُونَ أَنْ يَقُولَ لهمْ: يَرْحَمُكُمُ الله، فيقولُ: يَهْدِيكمُ الله وَيُصْلحُ بَالكُمْ .

883: Ebu Musa (Allah Ondan razı olsun) şöyle demiştir: Yahudiler kendilerine yerhamukellah denileceğini ümid ederek Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem)’in yanında yapmacıktan aksırırlardı. Peygamberimiz de onlara: “Yehdikümüllahü ve yuslihu bâleküm = Allah size hidayet versin ve halinizi düzeltsin” buyururlardı. (Ebu Davud, Edeb 93, Tirmizi, Edeb 3)

884- وعن أبي سعيدٍ الخُدْرِيِّ رَضِيَ اللَّه  قال: قال رسولُ الله  صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم : إذا تَثَاءبَ أَحَدُكُمْ فَلْيُمْسِكْ بِيَدِهِ عَلى فِيهِ، فَإنَّ الشَّيْطَانَ يَدْخُلُ فِيهِ . 

884: Ebu Said el Hudri (Allah Ondan razı olsun)'den rivayet edildiğine göre Rasûlullah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurdu: “Sizden biriniz esnediği zaman eliyle ağzını tutsun, çünkü şeytan onun ağzına girer.” (Müslim, Zühd 57)