YUMUŞAK HUYLU OLMAK (HİLM) VE ÖLÇÜLÜ HAREKET ETMEK (TEENNÎ)

       قال الله تعالى : {  وَالْكَاظِمِينَ الْغَيْظَ وَالْعَافِينَ عَنِ النَّاسِ وَاللّهُ يُحِبُّ الْمُحْسِنِينَ [

  “...Onlar ki öfkelerini yutarlar(kontrol altında tutarlar) ve insanları affederler. Çünkü Allah iyilik yapanları sever.” (3 Al-i İmran 134)

 قال الله تعالى : { خُذِ الْعَفْوَ وَأمر بِالْعُرْفِ وَأَعْرِضْ عَنِ الْجَاهِلِينَ [

  “Ey Peygamber! Sen affetmek yolunu tut, iyilik ve güzel davranışla emret, cahillerden yüz çevir.” (7 Araf 199)

 قال الله تعالى : { وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإذا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كأنهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ  وَمَا يُلَقَّاهَا إلا الَّذِينَ صَبَرُوا وَمَا يُلَقَّاهَا إلا ذُو حَظٍّ عَظِيمٍ [

  “İyilikle kötülük asla bir olmaz, sen kötülüğü en güzel olan şeyle sav. O vakit seninle arasında düşmanlık bulunan kimse, candan bir dost gibi olur. Bu güzel davranış ve duyguya, ancak öfkesine engel olmak ve eziyetlere katlanmak suretiyle nefsiyle cihad edip sabreden kimse elde eder. Bu güzel davranışı da ancak hayır ve mutluluktan bol nasibi olan elde eder.” (41 Fussılet 34-35)

 قال الله تعالى : { وَلَمَن صَبَرَ وَغَفَر إن ذَلِكَ لَمِنْ عَزْمِ الأمُور  [

 “Kim yapılan eziyetlere sabreder, yapılan kötülüklere de intikam almayıp affetme yolunu tutarsa, şüphesiz bu hareketi yapılmaya değer işlerdendir.” (42 Şura 43)

632- وَعَن ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّه  قال : قال رسولُ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  لأَشَجِّ عَبْدِ الْقَيْسِ :أن فِيكَ خَصْلَتَيْنِ يُحِبهُمَا اللهُ : الحِلْمُ وَالأناةُ . 

632: İbni Abbas (Allah Onlardan razı olsun) dan rivâyet edildiğine göre Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem)Abdulkays oğullarından Eşecc’e: “ Sende Allah’ın sevdiği iki özellik vardır: Yumuşak huyluluk ve acele etmeden sabırla hareket etmek” (Müslim İman 25)

633- وعن عائشة رضي اللهُ عَنْهَا قالت : قال رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  : إن الله رفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفْقَ في الأمر كُلِّهِ . 

633: Aişe (Allah Ondan razı olsun)’dan bildirildiğine göre Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem)Şöyle buyurdu: “Allah kullarına merhametle ve büyük lutfuyla muamele eder. Bütün işlerde de kolaylık ve yumuşaklık gösterilmesinden memnun olur. (Buhari, Edeb 35, Müslim Birr 48)

634-وعنها, أن النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  قال : إن اللّه رَفِيقٌ يُحِبُّ الرِّفقَ، وَيُعْطِي عَلى الرِّفْق ما لا يُعْطي عَلى العُنفِ وَمَا لا يُعْطي عَلى ما سِواه . 

634: Yine Aişe (Allah Ondan razı olsun)’dan rivayet edildiğine göre Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem)şöyle buyurdu: “Allah kullarına karşı daima kolay ve yumuşak olanı yapar onlar hakkında yumuşak davranır. Her işte ve tüm kişilere karşı yumuşak davranılmasını sever ve memnun kalır. Katılık ve zorla yapılana ve başka işlerde vermediği sevabı kolaylık gösterilerek yapılan işlere verir.” (Müslim, Birr 77)

 635- وعنها أن النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  قال : إن الرِّفق لا يَكُونُ في شَيْءٍ إلا زَانهُ، وَلاَ يُنْزَعُ مَنْ شَيْءٍ إلا شانهُ . 

635: Yine Aişe (Allah Ondan razı olsun)dan rivayet edildiğine göre Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem)şöyle buyurdu: “Hangi işte kolaylık ve yumuşaklık varsa o işi güzelleştirir. Kolaylık ve yumuşaklığın kendisinden çekilip çıkarıldığı her iş ise onu çirkinleştirir.” (Müslim, Birr 78)

636- وعن أبي هريرة رَضِيَ اللَّه  قال : بَال أَعْرَابي في المسجِدِ، فَقَامَ النَّاسُ إلَيْهِ لِيَقَعُوا فِيهِ، فقال النبي صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  : دَعُوهُ وَأَرِيقوا عَلى بَوْلِهِ سَجْلاً مِنْ مَاءٍ، أوْ ذَنوباً مِن مَاء، فَإنما بُعِثْتُمْ مُيَسِّرِينَ وَلَمْ تُبْعَثُوا مُعَسِّرِين . 

5/636: Ebû Hüreyre (Allah Ondan razı olsun) şöyle demiştir: Bedevinin biri mescidde küçük abdestini bozmuştu, sahabiler onu azarlamaya kalkıştı. Bunun üzerine Peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)şöyle buyurdu: “O adamı bırakın onun idrarı üzerine bir kap veya büyük kap dolusu su dökün. Çünkü; siz kolaylık göstermek üzere gönderildiniz, zorluk çıkarıcı olarak değil” (Buhari, Vudu, 58)

637- وعن أنس رَضِيَ اللَّه  عن النبى صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  قال : يَسِّرُوا وَلا تُعَسِّرُوا. وَبَشِّرُوا وَلا تُنفزوا .

637: nes (Allah Ondan razı olsun) dan rivâyet edildiğine göre peygamber (sallallahu aleyhi vesellem) öyle buyurdu: “Kolaylaştırınız zorlaştırmayınız, müjdeleyiniz nefret ettirmeyiniz.” (Buhâri İlim,11 Müslim, cihad 6)

638- وعن جرير بن عبد الله رَضِيَ اللَّه  قال : سمعتُ رسولَ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  يَقُولُ : مَنْ يُحْرَمِ الرِّفْقَ يُحْرَمِ الخيْرَ كُلَّهُ . 

638: Cerir ibn-i Abdullah (Allah Ondan razı olsun) Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem)Şöyle buyururken dinledim demiştir: “Yumuşak ve kolaylaştırıcı davranmaktan mahrum kalmiş kimse bütün hayırlardan mahrum kalmış olur.” (Müslim, Birr,74)

639- وعن أبي هريرة رَضِيَ اللَّه  أن رَجُلاً قال للنبيِّ صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  : أَوْصِني. قال : لا تَغْضَبْ فَرَدَّدَ مِرَاراً ؟ قال : لا تَغْضَبْ . 

639: Ebû Hüreyre (Allah Ondan razı olsun) dan rivâyet edildiğine göre bir adam peygamber (sallallahu aleyhi vesellem)gelip bana tavsiyede bulun dedi. O da: “Kızma” buyurdu. Adam sözünü birkaç sefer tekrarlardı Rasûlüllah da her defasında kızma, öfkelenme buyurdu. (Buhâri, Edeb,76)

640- وعن أبي يَعلَى شدَّاد بن أوس رَضِيَ اللَّه  ، عن رسولِ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  قال : إن الله كَتَبَ الإحسان عَلى كُلِّ شَيءٍ، فإذا قَتَلتُم فَأَحْسِنُوا القِتْلَةَ، وَإذا ذَبَحْتُمْ فَأَحْسِنُوا الذِّبْحَةَ، وَليُحِدَّ أَحَدُكُم شَفْرَتَه، وَليُرِح ذِبيحَتَهُ . 

640: Ebu Yala Şeddad ibni Evs (Allah Ondan razı olsun) dan rivâyet edildiğine göre Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem)Şöyle buyurdu: “Allah her varlığa karşı iyi davranılmasını emretmiştir. Öyleyse canlı bir varlığı öldürmeniz gerektiğinde öldürmeyi bile işkence verici ve eziyet eder şekilde değil güzel bir şekilde yapın bir hayvanı boğazladığınızda da ona eziyet vermeksizin güzel bir şekilde kesin. Bu işi yapacak olan kimse bıçağını iyice bilesin(sivri ettirsin) de hayvanına eziyet çektirmesin.” (Müslim, sayd , 57)

641- وعن عائشة رضي اللهُ عَنْهَا قالت : مَا خُيِّرَ رسول الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  بَينَ أمرينِ قَطُّ إلا أخذ أَيسَرَهُمَا مَا لَم يَكُن إثما فَإن كان إثما كان أَبعَدَ النَّاس مِنْهُ، وَمَا أنتقَمَ رسولُ الله صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  لِنَفْسِهِ في شَيءٍ قَطُّ، إلا أن تُنتَهكَ حُرْمَةُ اللَّهِ، فَيَنْتَقِمَ للّه تعالى. 

641: Aişe (Allah Ondan razı olsun) şöyle demiştir: Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem) iki şeyden birini yapma konusunda serbest bırakıldığı zaman günah olmadığı sürece mutlaka en kolay olanını tercih ederdi. Yapılacak iş günah ise ondan daima en uzak kalan kendisi olurdu. Allah’ın yasakladığını çiğnemediği sürece şahsı adına hiç bir şeyden intikam almamış; Allah’ın yasağı çiğnenmiş ise onun cezasını mutlaka Allah için vermiştir. (Buhâri, Menakıb, 23, Müslim, Fezail,77)

642- وعن ابن مسعود رَضِيَ اللَّه  قال : قال رسولُ اللّه صَلّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّم  : ألا أُخْبِرُكُمْ بِمَنْ يَحْرُمُ عَلى النَّارِ، أَوْ بِمَنْ تَحْرُمُ عَليْهِ النَّارُ؟ تَحْرُمُ عَلى كُلِّ قَرِيبٍ هَيِّنٍ لَيِّنٍ سَهْلٍ .

642- İbni Mes’ud (Allah Ondan razı olsun)’dan rivâyet edildiğine göre Rasûlüllah (sallallahu aleyhi vesellem) şöyle buyurdu: “Cehenneme kimin gitmeyeceğini veya Cehennemin kimi yakmayacağını size haber vereyim mi? Cana yakın garib olan herkesle iyi geçinen yumuşak huylu insanlarla olan ilişkilerini kolaylıkla bitiren kimseleri.” (Tirmizi, Kıyame, 45)