Fetva Konuları
HAC ve UMRE
HACCA BEDEL GÖNDERMEK
643. Hacca görevli gidip, masrafları ilgili kurum tarafından karşılanan
görevli aynı zamanda başkası adına vekâleten hac yapabilir mi?
Hac hem bedenî hem de mâlî bir ibadettir. Vekil (bedel) tarafından yapılan hac
ile bedel gönderen kişinin üzerine farz olan hac borcunun ödenmiş sayılabilmesi
için, vekilin hac masraflarının, kendisini bedel gönderen kişi tarafından
karşılanması gerekir. Eğer bir kimse birisini hac yapması için vekil etse, fakat
vekil masraflarını kendi parasından karşılasa bu hac, vekâlet verenin değil,
masrafını karşılayan kişinin kendisinin olur; başkasının üzerindeki farz hac,
yerine gelmiş olmaz (Kâsânî, Bedâi‘ II, 213). Ayrıca, bedel olarak hacca giden
kimsenin, bedel gönderenden hac masrafları dışında bir ücret almasının caiz
olmadığı, hac masrafları için aldığı parayı hac boyunca harcadıktan sonra geri
kalan miktarı, kendisini gönderene iade etmesi gerektiği hususu fıkıh
kaynaklarında açıkça belirtilmektedir (İbn Âbidîn, Reddü’lmuhtâr, IV, 1720).
Bu itibarla, hac masrafı ve harcırahı, Diyanet İşleri Başkanlığı ya da herhangi
bir şirket tarafından karşılanmak suretiyle hacca görevli giden bir kimsenin,
başkaları adına hac yapması caiz değildir. Ancak görevli bir kimse, farz haccı
eda etmeden ölmüş olan veya vekâlet vermesi şartıyla hacca gidememe özrü
süreklilik arz eden anne, babası gibi yakınlarının yerine ücret almaksızın hac
yapabilir (Kâsânî, Bedâi‘, II, 213).
|