Fetva Konuları
EZAN, KÂMET VE TESBİHAT
247. Sesli olarak okunan Kur’anı Kerim’i dinlemek zorunlu mudur; böyle bir
durumda namaz kılınabilir mi?
Kur’an okunduğu zaman müslümanın onu dinlemesi gerekir. Çünkü “Kur’an okunduğu
zaman ona kulak verip dinleyin ve susun ki size merhamet edilsin.” (A’râf,
7/204) buyrulmaktadır.
Kur’anı Kerim okunurken müslümanların konuşmayı bırakıp onu dinlemeleri
istenmekle birlikte bunun farz olup olmadığı, farz olması durumunda da bu hükmün
mutlak olup olmadığı konusunda farklı görüşler ileri sürülmüştür. Bazı âlimlerin
görüşüne göre Kur’an okunduğunda onu dinlemek her zaman farzdır. Bazılarına göre
yukarıdaki âyet, farziyet değil tavsiye (nedb) anlamı taşımaktadır. Bazı
âlimlere göre ise âyet, sadece namazda okunan Kur’an’ı dinlemekle ilgilidir;
namaz dışında Kur’an okunurken onu dinlemek ise müstehaptır (Ebussuûd, İrşâd, II,
459).
Hanefî mezhebinde ise namaz dışında Kur’an okunurken onu dinlemenin hükmü
hakkında iki görüş vardır. Birine göre bu dinleme farzı ayn, diğerine göre ise
farzı kifâyedir. Farzı kifâye olduğunu söyleyenlere göre, Kur’an okunan yerde
onu dinleyen birileri varsa diğerlerinden sorumluluk düşer. Ayrıca mezhepteki
her iki görüşe göre de, Kur’an okunurken, bir mazeret sebebiyle onu
dinleyemeyenler sorumlu olmazlar. Özellikle, çarşı ve iş yeri gibi mekânlarda
insanlar kendi işleriyle uğraşırken birileri onların yanında Kur’an okuyorsa,
dinlemeyenlerin değil, okuyanın günahkâr olacağı ifade edilmiştir (İbn Âbidîn,
Reddü’lmuhtâr, II, 268).
Buna göre, başkalarının dinlemesine mani olmadan camide sesli olarak Kur’an
okunurken bir kenarda namaz kılmakta sakınca yoktur.
|