HER CÜZDEN ÜÇ MESAJ
YİRMİ SEKİZİNCİ CUZ
Yirmi sekizinci cüzde;
Mücadele, Haşr, Mümtehine, Saff, Cuma, Münafikûn, Teğabün, Talak ve Tahrim
surelerinin tamamı bulunmaktadır. Bu cüzdeki surelerin bir kısmı tesbih (Allah’ı
yücelterek), diğerleri ise Hz. Peygamber’e hitap ile başlamaktadır. 28.
cüzdeki temel konular şunlardır:
1. HAKKIN KORUNMASI
İlk sureler olan Mücadele, Haşr ve Mümtehine’de hakkın korunması için mücadele
ve çözüm yolları aktarılmaktadır. Mücadele suresinde, zıhar yapan kocasından
ayrılmaması/boşanmaması gerektiğine dair Hz. Peygamber ile tartışan bir sahabi
kadın örneği üzerinden hak arayışı ve hakkın korunması mesajı verilir.
Zıhar,
cahiliye döneminde boşanma sebebi sayılırken, İslam döneminde bu olaydan sonra
hükmü değişti ve Mücadele suresinde zıharın yemin olduğu açıklandı. Ancak ağır
bir yemin olduğu için keffareti de farklıydı.
Zıhar yapan kişi eşine dönmek isterse
2 ay (60 gün) peş peşe oruç tutmalı, oruca gücü yetmeyen ise 60 fakiri sabahlı
akşamlı doyurmalı/fidye vermelidir. Bunları yerine getirdikten sonra eşine
yaklaşabilir (Mücâdele, 58/1-13).
Haşr suresinde,
Medine’deki ilk toplu Yahudi isyanı (Haşr) ve buna karşı yapılan sefer ve savaş,
elde edilen ganimetler ve bunların dağıtılması konuları anlatılmaktadır (Haşr,
59/1-10). (Bu surenin doğru anlaşılması için öncelikle bir siyer kitabından Beni
Nadîr savaşı okunmalıdır.) Surede Yahudileri kandıran ve ayaklandıran
münafıkların; mağlubiyet ortaya çıkınca onları yalnız bırakmaları ve yardıma
gelmemeleri durumu da, şeytanın ahirette kandırdıklarını/yandaşlarını yalnız
bırakması ve yardıma gelmemesine benzetilmektedir (Haşr, 59/11-17).
Son 3 ayet
(Hüvallahüllezi) ile de tevhid inancı özetlenmekte ve bu konuda bir bilinç
eğitimi verilmektedir. Allah; zatı ve sıfatları ile eşsiz ve benzersizdir, en
güzel isimler O’na aittir (Haşr, 59/22-24).
Daha sonra Mümtehine
suresinde, hicret eden kadınların durumları anlatılmakta, onların aile ve sosyal
hayatla ilgili problemlerine çözümler getirilmekte ve hayatın bir imtihan olduğu
mesajı verilmektedir (Mümtehine, 60/10-13).
2. HAKTA BİRLEŞMEK
Bu cüzdeki ikinci grup sureler; Saff ve Cuma olup söz konusu sureler birlik ve
beraberlik mesajları taşımaktadır. Müslümanlara, düşmanlarına karşı Allah
yolunda (birbirlerine duvarlar gibi kenetlenmiş saflar halinde) savaşmaları
emredilmektedir. (Saf, 61 /4 ve 11).
Sonra
Allah ve Resûlü’nün dinine itaat etmemiz, bu dava için çalışarak Allah’ın ensar
kulları olmamız istenmektedir (Saf, 61/9-14).
Sonraki Cuma suresinde
de Kur’an’ı okuyup, anlayıp hayatı ona göre yaşama sorumluluğu anlatılır ve
Yahudiler gibi sorumluluktan kaçılmaması gerektiği bize (yeniden) hatırlatılır
(Cuma, 62/5-8).
Daha sonra Cuma namazına çağrı,
peygamberi dinlemek ve itaat konuları ile sure tamamlanır. Cuma namazı İslam’da
birleşmenin sembolüdür (Cuma, 62/9-11).
3. HAKTAN AYRILMAMAK
Bu cüzdeki üçüncü grup sureler ise; Münafikûn, Teğabün, Talak ve Tahrim’dir.
Bunların hepsi ayrılık problemleri üzerine yoğunlaşmaktadır.
Münafikûn suresinde,
İslam toplumundan ayrılan ve kendilerini gizleyip Müslüman gösteren kişilere
karşı dikkatli olunması mesajı verilmekte, münafıkların önemli vasıfları
açıklanarak âdeta deşifre edilmektedir (Münâfikûn, 63/1-8).
Sure müminlere önemli tavsiyelerle sona erer (Münâfikûn, 63/9-11).
Bundan sonra Teğabün suresinde,
kıyametteki büyük toplanma gününün (yevmü’l-cem’in), aslında dünyevi
aldanmaların ortaya çıktığı gün (yevmü’t-teğâbün) olduğu açıklanır. Dünyada kim
Allah’a iman edip güzel (salih) işler yaptıysa, ahirette Allah o kişinin
kötülüklerini örter ve cennete koyar (Tegâbün, 64/9). Sure müminlere bazı önemli
tavsiyelerle tamamlanır. Mallarınız, eşleriniz ve çocuklarınız sizin için birer
imtihan vesilesidir. Dikkat edin, dünya sizi aldatmasın (Tegâbün, 64/12-18).
Sonraki Talak suresinde ise,
boşanma adabı anlatılır. Allah gereksiz yere boşanan, zevkine düşkün erkek ve
kadınları sevmez, mesajı verilir. Kadınların adet sırasında boşanmaması,
temizlik döneminin beklenmesi emredilir. Adet sırasında boşamak haramdır. Ayrıca
birden fazla talak ile de boşamak haramdır. (Bu iki harama Müslümanlar dikkat
etmelidir.) Sünnete uygun olan boşama; ihtiyaç anında, ilişkiye girilmemiş
temizlik döneminde bir talak ile boşamaktır (Talâk, 65/1-2). Sonra kadın iddet
bekler:
a. Hayız gören kadınlar, 3 hayız süresince,
b. Hayızdan kesilen ve menopoz döneminde olanlar 3 ay,
c. Hamile olanlar da doğum yapıncaya kadar iddet beklerler.
İddet bitince başkasıyla evlenebilirler (Talâk, 65/3-7).
Bu cüzün son suresi ise
Tahrim suresidir. Burada Allah ve Resûlüne itaat emredilir ve Peygambere
eziyet edilmemesi istenir. Özellikle Hz. Peygamber’in eşlerine, dikkatli
olmaları emredilir. Çünkü onlar müminlerin anneleridir ve diğer mümin kadınlara
da örnek olacak bir hayat yaşamaları gerekir. Bu bağlamda kendilerine tarihte
yaşamış iki saliha ve iki kâfire/fasıka olan 4 kadın örnek verilir. Ya güzel bir
hayat yaşayıp Firavun’un karısı Asiye ve İmran’ın kızı Meryem gibi cennetlik
olacaksınız ya da Hz. Nuh ve Lut’un hanımları gibi cehennemlik olabilirsiniz
mesajı verilir. Eşler birbirlerine iyi davranmalı ve müsamahalı olmalılar ki
dünya ve ahiretleri cennet olsun (Tahrîm, 66/10-12).
|